Những trường hợp thừa kế theo pháp luật theo quy định Bộ luật Dân sự 2015?

Như ở bài viết trước, chúng ta đã tìm hiểu qua về các quy định đối với thừa kế theo pháp luật. Vậy, để hiểu rõ hơn những trường hợp nào người thừa kế được thừa kế theo pháp luật. Hãy cùng Luật sư ADB Saigon tìm hiểu thêm về Những trường hợp thừa kế theo pháp luật trong Bộ luật Dân sự 2015 qua bài viết dưới đây:

Thừa kế theo pháp luật là gì?

Theo pháp luật của Việt Nam, khái niệm thừa kế theo pháp luật được quy định tại Điều 649 Bộ luật Dân sự 2015, theo đó: “Thừa kế theo pháp luật và thừa kế theo hàng thừa kế, điều kiện và trình tự thừa kế do pháp luật quy định”.

Như vậy, khác với thừa kế theo di chúc, người thừa kế có thể là cá nhân, cơ quan, tổ chức và nếu người thừa kế là cá nhân thì có thể là bất kỳ ai mà không nhất thiết phải có quan hệ với người để lại di sản.

Những trường hợp thừa kế theo pháp luật

Thừa kế theo pháp luật được hiểu là việc dịch chuyển di sản cho người chết để lại cho những người thừa kế theo quy định của pháp luật. Theo quy định tại Điều 650 Bộ luật Dân sự 2015, những trường hợp thừa kế theo pháp luật được áp dụng như sau:

a. Thừa kế theo pháp luật được áp dụng trong trường hợp không có di chúc hoặc được coi là không có di chúc. Đây là trường hợp người có tài sản không lập di chúc trước khi chết hoặc mặc dù có lập di chúc nhưng người đó đã hủy bỏ di chúc đã lập. Ngoài ra, theo quy định của Bộ luật Dân sự, các trường hợp sau đây cũng được coi là không có di chúc:

– Kể từ thời điểm mở thừa kế, nếu bản di chúc bị thất lạc hoặc bị hư hại đến mức không thể hiện được đầy đủ ý chí của người lập di chúc và cũng không có bằng chứng nào chứng minh được ý nguyện đích thực của người lập di chúc.

– Nội dung di chúc không rõ ràng dẫn đến nhiều cách hiểu khác nhau nhưng người công bố di chúc và những người thừa kế không thống nhất về cách hiểu nội dung di chúc.

b. Thừa kế theo pháp luật được áp dụng trong trường hợp di chúc không hợp pháp. Đây là trường hợp mặc dù người để lại di sản có lập di chúc trước khi chết nhưng di chúc đó bị vô hiệu do vi phạm điều kiện về tính hợp pháp của di chúc.

Di chúc vô hiệu có thể bị vô hiệu toàn bộ hoặc vô hiệu một phần. Trường hợp di chúc vô hiệu toàn bộ thì toàn bộ di sản do người chết để lại sẽ được chia thừa kế theo pháp luật, còn trường hợp di chúc vô hiệu một phần thì chỉ phần di sản liên quan đến phần di chúc bị vô hiệu sẽ được chia thừa kế theo pháp luật, phần di sản liên quan đến phần di chúc có hiệu lực pháp luật vẫn được chia thừa kế cho những người được chỉ định trong di chúc.

c. Thừa kế theo pháp luật được áp dụng trong trường hợp những người thừa kế theo di chúc chết trước hoặc chết cùng thời điểm với người lập di chúc; cơ quan, tổ chức được hưởng thừa kế theo di chúc không còn tồn tại vào thời điểm mở thừa kế. Theo quy định tại Điều 613 Bộ luật Dân sự 2015, người thừa kế theo di chúc là:

– Cá nhân còn sống vào thời điểm mở thừa kế hoặc sinh ra và còn sống sau thời điểm mở thừa kế nhưng đã thành thai trước khi người để lại di sản chết.

– Cơ quan, tổ chức còn tồn tại vào thời điểm mở thừa kế.

Do đó nếu những người thừa kế theo di chúc chết trước hoặc chết cùng thời điểm với người lập di chúc; cơ quan, tổ chức được hưởng thừa kế theo di chúc không còn tồn tại vào thời điểm mở thừa kế thì những đối tượng này không còn được coi là người thừa kế, phần di chúc đó sẽ vô hiệu nên phần di sản được chia cho họ sẽ được thừa kế theo pháp luật.

d. Thừa kế theo pháp luật được áp dụng trường hợp những người được chỉ định làm người thừa kế theo di chúc mà không có quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.

– Đối với những người được chỉ định thừa kế theo di chúc nhưng không có quyền hưởng di sản, họ là người bị cấm hưởng di sản theo quy định pháp luật nên phần di sản được chia cho họ sẽ được phân chia theo quy định pháp luật để đảm bảo lợi ích của những người thừa kế khác.

– Đối với những người được chỉ định thừa kế theo di chúc nhưng từ chối nhận di sản, họ từ bỏ quyền hưởng di sản thừa kế của mình nên phần di sản được chia cho họ sẽ được phân chia theo quy định pháp luật để đảm bảo lợi ích của những người thừa kế khác.

e. Thừa kế theo pháp luật được áp dụng đối với phần di sản không được định đoạt trong di chúc. Trong trường hợp người để lại di sản chỉ lập di chúc định đoạt một phần tài sản của mình trước khi chết thì chỉ phần di sản này được chia thừa kế theo di chúc. Phần di sản còn lại không được định đoạt trong di chúc sẽ được chia thừa kế theo pháp luật.

Trên đây là bài viết tham khảo của Luật sư ADB SAIGON về Những trường hợp thừa kế theo pháp luật theo quy định của Bộ luật Dân sự 2015.

Luật sư ADB SAIGON luôn sẵn sàng tư vấn pháp lý miễn phí (qua điện thoại 0377377877, tư vấn trực tiếp, qua zalo, fanpage…) về tất cả các thắc mắc nhiều lĩnh vực khác nhau như Luật sư Hình sự, Luật sư Hôn nhân Gia đình, Luật sư Dân sự, Luật sư Doanh Nghiệp, Luật sư Kinh doanh Thương mại, Luật sư Đất đai…