Những điều cần lưu ý khi chia thừa kế 2023?

Vấn đề thừa kế đang là một trong những vấn đề được quan tâm đến nhất hiện nay trong gia đình. Các tranh chấp giữa các thành viên trong gia đình cũng phát sinh từ đó và đôi khi sự cạnh tranh chuyển biến trở thành khốc liệt dẫn đến nhiều hậu quả xấu làm mất tình cảm các thành viên trong gia đình với nhau. Như vậy, khi tiến hành chia thừa kế cần lưu ý những vấn đề gì để tránh các mâu thuẫn trên.

Cùng Phaplynhanh.vn tìm hiểu thêm về Những điều cần lưu ý khi chia thừa kế theo quy định của Bộ luật Dân sự 2015 qua bài viết dưới đây:

Cơ sở pháp lý

– Bộ luật Dân sự 2015

Chia thừa kế theo di chúc

Theo quy định Điều 644 Bộ luật Dân sự 2015 về người thừa kế không phụ thuộc vào nội dung của di chúc như sau:

“1. Những người sau đây vẫn được hưởng phần di sản bằng hai phần ba suất của một người thừa kế theo pháp luật nếu di sản được chia theo pháp luật, trong trường hợp họ không được người lập di chúc cho hưởng di sản hoặc chỉ cho hưởng phần di sản ít hơn hai phần ba suất đó:

(a) Con chưa thành niên, cha, mẹ, vợ, chồng;

(b) Con thành niên mà không có khả năng lao động.

2. Quy định tại khoản 1 Điều này không áp dụng đối với người từ chối nhận di sản theo quy định tại Điều 620 hoặc họ là những người không có quyền hưởng di sản theo quy định tại khoản 1 Điều 621 của Bộ luật này“.

Đồng thời, pháp luật còn quy định về Thừa kế thế vị tại Điều 652 Bộ luật Dân sự 2015 như sau:

“Trường hợp con của người để lại di sản chết trước hoặc cùng một thời điểm với người để lại di sản thì cháu được hưởng phần di sản mà cha hoặc mẹ của cháu được hưởng nếu còn sống; nếu cháu cũng chết trước hoặc cùng một thời điểm với người để lại di sản thì chắt được hưởng phần di sản mà cha hoặc mẹ của chắt được hưởng nếu còn sống“.

Những lưu ý khi chia thừa kế theo di chúc như sau:

Trên thực tế có rất nhiều trường hợp người thừa kế theo di chúc chết trước hoặc chết cùng thời điểm với người để lại di chúc thì vấn đề chia di sản sẽ rất dễ gặp sự nhầm lẫn từ đó xác định sai phần di sản được hưởng.

Khi chia di sản thừa kế theo di chúc trong trường hợp người thừa kế theo di chúc chết trước hoặc chết cùng thời điểm với người để lại di chúc phải hết sức cẩn trọng. Trước hết phải xác định rõ đâu là phần di sản chia theo di chúc, phần di sản nào chia theo pháp luật. Phần di sản của người chết trước hoặc chết cùng thời điểm với người để lại di chúc được chia theo pháp luật và chia theo hàng thừa kế của người để lại di chúc chứ không phải chia theo hàng thừa kế của người thừa kế theo di chúc đã chết.

Chỉ áp dụng thừa kế thế vị khi phần di sản đó đã được chia theo pháp luật chứ không phải được định đoạt theo di chúc.

Sau khi chia theo di chúc và pháp luật mà có người thừa kế thuộc Điều 644 Bộ luật Dân sự 2015 thì cần phải cho họ hưởng đủ 2/3 một suất thừa kế theo pháp luật, trong trường hợp này phải tính một suất thừa kế theo pháp luật, sau đó xác định phần họ còn thiếu để đủ 2/3 một suất thừa kế.

Xem thêm bài viết: Những người thừa kế đã chia di sản thì bất ngờ có người thừa kế mới thì giải quyết như thế nào?

Chia thừa kế theo pháp luật

Thừa kế theo pháp luật

“Thừa kế theo pháp luật là thừa kế theo hàng thừa kế, điều kiện và trình tự thừa kế do pháp luật quy định” (Điều 649 Bộ luật Dân sự 2015).

Những trường hợp thừa kế theo pháp luật

“1. Thừa kế theo pháp luật được áp dụng trong trường hợp sau đây:

(a) Không có di chúc;

(b) Di chúc không hợp pháp;

(c) Những người thừa kế theo di chúc chết trước hoặc chết cùng thời điểm với người lập di chúc; cơ quan, tổ chức được hưởng thừa kế theo di chúc không còn tồn tại vào thời điểm mở thừa kế;

(d) Những người được chỉ định làm người thừa kế theo di chúc mà không có quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.

2. Thừa kế theo pháp luật cũng được áp dụng đối với các phần di sản sau đây:

(a) Phần di sản không được định đoạt trong di chúc;

(b) Phần di sản có liên quan đến phần của di chúc không có hiệu lực pháp luật;

(c) Phần di sản có liên quan đến người được thừa kế theo di chúc nhưng họ không có quyền hưởng di sản, từ chối nhận di sản, chết trước hoặc chết cùng thời điểm với người lập di chúc; liên quan đến cơ quan, tổ chức được hưởng di sản theo di chúc, nhưng không còn tồn tại vào thời điểm mở thừa kế” (Điều 650 Bộ luật Dân sự 2015).

Người thừa kế theo pháp luật

“1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:

(a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;

(b) Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;

(c) Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.

2. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.

3. Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản” (Điều 651 Bộ luật Dân sự 2015).

Những lưu ý khi chia thừa kế theo pháp luật như sau:

Thừa kế thế vị: Cần lưu ý thừa kế thế vị chỉ áp dụng khi con của người để lại di sản chết trước hoặc chết cùng thời điểm với người chết chứ không áp dụng đối với trường hợp người con chết sau người để lại di sản. Và cháu, chắt để được hưởng thừa kế phải là con ruột của người con đã chết, có thể hiểu nôm na là không áp dụng đối với “cháu nuôi”, “chắt nuôi”.

Thừa kế thế vị cũng chỉ áp dụng đối với trường hợp chia thừa kế theo pháp luật, không áp dụng đối với trường hợp chia thừa kế theo di chúc. Khi di chúc có phần để lại cho người đó nhưng người đó chết thì phần đó sẽ không phát sinh hiệu lực và được chia theo pháp luật, lúc này người cháu/chắt mới được hưởng thừa kế thế vị.

Trên đây là bài viết tham khảo của Phaplynhanh.vn về Những điều cần lưu ý khi chia thừa kế theo quy định của Bộ luật Dân sự 2015. Luật sư ADB SAIGON luôn sẵn sàng tư vấn pháp lý miễn phí (qua điện thoại 0907520537, tư vấn trực tiếp, qua zalo, fanpage…) về tất cả các thắc mắc nhiều lĩnh vực khác nhau như Luật sư Hình sự, Luật sư Hôn nhân Gia đình, Luật sư Dân sự, Luật sư Doanh Nghiệp, Luật sư Kinh doanh Thương mại, Luật sư Đất đai…