Xác lập quyền sở hữu trong trường hợp chế biến được quy định như thế nào?

Xác lập quyền sở hữu trong trường hợp chế biến là một trường hợp xác lập quyền sở hữu được pháp luật quy định một cách rõ ràng và cụ thể. Vậy pháp luật quy định chi tiết về xác lập quyền sở hữu trong trường hợp chế biến như thế nào? Cùng Phaplynhanh.vn tìm hiểu qua bài viết sau đây

Cơ sở pháp lý

Bộ luật Dân sự 2015

Quy định xác lập quyền sở hữu trong trường hợp chế biến

Chế biến là trường hợp tạo ra đồ vật mới từ công sức lao động và nguyên vật liệu. Trên thực tế, cần phân biệt các trường hợp chế biến vật. Ví dụ: Tạo ra chiếc thuyền từ những mảnh gỗ, tạo ra chiếc bình từ một khối sắt với các trường hợp không được coi là chế biến như: sơn lại một đồ vật, xay thóc thành gạo,… Nhờ có công sức lao động của con người đồ vật mới được tạo ra từ nguyên vật liệu.

Trong đồ vật mới này (vật chế biến) có sự kết hợp giữa công sức lao động và nguyên vật liệu. Công sức lao động và nguyên vật liệu là hai thành phần khác nhau tạo nên đồ vật chế biến. Vào thời điểm được chế biến đây là đồ vật chưa từng có chủ sở hữu. Do vậy, đây cũng là một trong những căn cứ nguyên sinh dẫn đến việc xác lập quyền sở hữu.

Theo quy định của pháp luật hiện hành, Điều 227 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về xác lập quyền sở hữu trong trường hợp chế biến như sau:

“Điều 227. Xác lập quyền sở hữu trong trường hợp chế biến

1.Chủ sở hữu của nguyên vật liệu được đem chế biến tạo thành vật mới là chủ sở hữu của vật mới được tạo thành.

2.Người dùng nguyên vật liệu thuộc sở hữu của người khác để chế biến mà ngay tình thì trở thành chủ sở hữu của tài sản mới nhưng phải thanh toán giá trị nguyên vật liệu, bồi thường thiệt hại cho chủ sở hữu nguyên vật liệu đó.

3.Trường hợp người chế biến không ngay tình thì chủ sở hữu nguyên vật liệu có quyền yêu cầu giao lại vật mới; nếu có nhiều chủ sở hữu nguyên vật liệu thì những người này là đồng chủ sở hữu theo phần đối với vật mới được tạo thành, tương ứng với giá trị nguyên vật liệu của mỗi người. Chủ sở hữu nguyên vật liệu bị chế biến không ngay tình có quyền yêu cầu người chế biến bồi thường thiệt hại.”

Thứ nhất, nếu chủ sở hữu nguyên vật liệu là người dùng công sức của mình chế biến nguyên vật liệu đó thành đồ vật mới thì đồ vật chế biến thuộc về chủ sở hữu của nguyên vật liệu. Cách giải quyết tương tự cũng được áp dụng trong trường hợp chủ sở hữu thuê người khác chế biến nguyên vật liệu: chủ sở hữu trả công chế biến cho người trực tiếp chế biến và trở thành chủ sở hữu của vật chế biến.

Thứ hai, nếu vật chế biến được tạo thành từ công sức chế biến và nguyên vật liệu của các chủ thể khác nhau thì căn cứ xác định quyền sở hữu đối với vật chế biến phụ thuộc vào việc người chế biến là người ngay tình hay không ngay tình. Cụ thể:

• Nếu người chế biến là người ngay tình thì người đó trở thành chủ sở hữu của vật được chế biến nhưng phải thanh toán giá trị nguyên vật liệu, bồi thường thiệt hại cho chủ sở hữu nguyên vật liệu đó.
• Nếu người chế biến là người không ngay tình thì chủ sở hữu nguyên vật liệu có quyền yêu cầu giao lại vật mới. Trong trường hợp có nhiều chủ sở hữu nguyên vật liệu thì những người này là đồng chủ sở hữu theo phần đối với vật mới được tạo thành, phần của các đồng sở hữu được xác định tương ứng với giá trị nguyên vật liệu của mỗi người. Ngoài ra, chủ sở hữu nguyên vật liệu bị chế biến không ngay tình có quyền yêu càu người chế biến bồi thường thiệt hại.

Trên đây là bài viết tham khảo về xác lập quyền sở hữu trong trường hợp chế biến theo quy định của Bộ luật Dân sự 2015. Phaplynhanh.vn luôn sẵn sàng tư vấn pháp lý miễn phí (qua điện thoại 0907520537, tư vấn trực tiếp, qua zalo, fanpage…) về tất cả các thắc mắc nhiều lĩnh vực khác nhau như Luật sư Hình sự, Luật sư Hôn nhân Gia đình, Luật sư Dân sự, Luật sư Doanh Nghiệp, Luật sư Kinh doanh Thương mại, Luật sư Đất đai…