Quyền định đoạt là gì? Việc thực hiện quyền định đoạt được Bộ luật Dân sự 2015 quy định như thế nào?

Quyền định đoạt tài sản là một quyền thuộc nội dung của quyền sở hữu cùng với quyền chiếm hữu và quyền sử dụng. Quyền định đoạt là quyền quyết định đến số phận của tài sản. Quyền định đoạt được coi là một quyền cực kỳ quan trọng của cá nhân đối với tài sản. Vậy nhưng không phải ai cũng hiểu được khái niệm và các quy định về quyền định đoạt. Trong bài viết dưới đây, Luật sư ADB SAIGON sẽ làm rõ khái niệm về quyền định đoạt và điều kiện thực hiện quyền định đoạt.

Cơ sở pháp lý

Bộ luật Dân sự 2015

Thế nào là quyền định đoạt?

Điều 192 Bộ luật Dân sự 2015 định nghĩa về quyền định đoạt như sau:

“Điều 192. Quyền định đoạt

Quyền định đoạt là quyền chuyển giao quyền sở hữu tài sản, từ bỏ quyền sở hữu, tiêu dùng hoặc tiêu hủy tài sản.”

Căn cứ theo quy định của điều luật trên, ta có thể xác định quyền định đoạt được thực hiện ở hai góc độ khác nhau như sau:

• Thứ nhất, định đoạt dưới góc độ thực tế của tài sản. Theo đó chủ thể tác động trực tiếp lên tài sản bằng cách tiêu dùng hoặc tiêu hủy tài sản. Tiêu dùng là việc chủ thể đưa tài sản vào sử dụng nhằm thỏa mãn nhu cầu trong cuộc sống. Tiêu hủy tài sản là việc chủ thể bằng một hành vi cụ thể làm cho tài sản không còn tồn tại trên đời này nữa.
• Thứ hai, định đoạt dưới góc độ pháp lý của tài sản. Định đoạt dưới góc độ pháp lý là việc chủ thể chuyển giao quyền sở hữu tài sản từ chủ thể này sang chủ thể khác, hoặc từ bỏ tài sản làm phát sinh chủ thể có quyền mới đối với tài sản đó. Định đoạt dưới góc độ pháp lý là căn cứ làm chấm dứt quyền sở hữu của chủ thể đối với tài sản. Chủ thể thực hiện quyền thông qua các giao dịch dân sự phù hợp như: thừa kế, tặng cho, bán tài sản,…

Điều kiện thực hiện quyền định đoạt

Điều kiện thực hiện quyền định đoạt được quy định tại Điều 193 Bộ luật Dân sự 2015 như sau:

“Điều 193. Điều kiện thực hiện quyền định đoạt

Việc định đoạt tài sản phải do người có năng lực hành vi dân sự thực hiện không trái quy định của pháp luật.

Trường hợp pháp luật có quy định trình tự, thủ tục định đoạt tài sản thì phải tuân theo trình tự, thủ tục đó.”

Căn cứ quy định trên, để thực hiện quyền định đoạn cần đảm bảo các điều kiện sau:

Điều kiện về chủ thể

Không phải bất kỳ chủ thể nào cũng được thực hiện quyền định đoạt. Chủ thể thực hiện phải là người có đầy đủ năng lực hành vi dân sự. Chủ thể có đầy đủ năng lực hành vi dân sự là người từ đủ 18 tuổi trở lên và không bị rơi vào các trường hợp bị hạn chế, mất năng lực hành vi, có khó khăn trong nhận thức làm chủ hành vi.

Việc định đoạt tài sản phải do người có nhận thức đầy đủ, đúng đắn về tài sản đó và việc định đoạt tài sản không được trái quy định của pháp luật, tức việc định đoạt tài sản không được xâm phạm đến lợi ích của chủ thể khác, gây ảnh hưởng đến lợi ích quốc gia, dân tộc. Người không có năng lực hành vi dân sự thực hiện quyền định đoạt tài sản thông qua người đại diện.

Điều kiện về trình tự, thủ tục

Trong một số trường hợp nhất định pháp luật quy định, khi định đoạt tài sản phải tuân theo trình tự, thủ tục do pháp luật quy định, thì buộc chủ thể phải tuân theo trình tự, thủ tục đó. Quy định về trình tự, thủ tục định đoạt tài sản mang tính mệnh lệnh, quyền uy bắt buộc các chủ thể phải thực hiện. Các chủ thể thực hiện quyền định đoạt không tuân thủ các điều kiện do pháp luật quy định sẽ không được pháp luật công nhận và bảo vệ.

Như vậy, quyền định đoạt là quyền của chủ thể đối với tài sản thuộc sở hữu của mình, việc thực hiện quyền định đoạt phải đảm bảo theo điều kiện mà pháp luật quy định.

Trên đây là bài viết tham khảo của Luật sư ADB SAIGON về Quyền định đoạt và điều kiện thực hiện quyền định đoạt theo quy định của Bộ luật Dân sự 2015. Luật sư ADB SAIGON luôn sẵn sàng tư vấn pháp lý miễn phí (qua điện thoại 0907520537, tư vấn trực tiếp, qua zalo, fanpage…) về tất cả các thắc mắc nhiều lĩnh vực khác nhau như Luật sư Hình sự, Luật sư Hôn nhân Gia đình, Luật sư Dân sự, Luật sư Doanh Nghiệp, Luật sư Đất đai…