QUYỀN YÊU CẦU ÁP DỤNG BIỆN PHÁP KHẨN CẤP TẠM THỜI TRONG TỐ TỤNG DÂN SỰ

Việc áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời là một trong những chế định quan trọng được quy định trong Bộ luật Tố tụng dân sự. Đương sự khi tham gia tố tụng cần nắm rõ quyền yêu cầu áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời để bảo vệ tối đa quyền và lợi ích hợp pháp của mình, trong phạm vi bài viết này sẽ cung cấp đến Quý độc giả những quy định của pháp luật liên quan đến các chủ thể được quyền yêu cầu áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời và những trường hợp nào được áp dụng.

Cơ sở pháp lý

Điều 111 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015

Điều 2 Nghị quyết 02/2020/NQ-HĐTP

Điều 3 Nghị quyết 02/2020/NQ-HĐTP

Chủ thể nào có quyền yêu cầu áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời?

Theo quy định tại khoản 1 Điều 111 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015, chủ thể có quyền yêu cầu Tòa án đang giải quyết vụ án đó áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời bao gồm:

• Đương sự.
• Người đại diện hợp pháp của đương sự.
• Cơ quan, tổ chức, cá nhân khởi kiện vụ án dân sự để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người khác, lợi ích công cộng và lợi ích của Nhà nước theo quy định tại Điều 187 của Bộ luật Tố tụng dân sự 2015.

Lưu ý: Tòa án có thể tự mình ra quyết định áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời mà không cần có yêu cầu của Đương Sự trong một số trường hợp luật định (Vấn đề này sẽ được phân tích chi tiết trong một bài viết sau).

Trường hợp nào Đương Sự có quyền yêu cầu áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời?

Theo quy định tại khoản 1 Điều 111 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015 và hướng dẫn tại Điều 2 Nghị quyết 02/2020/NQ-HĐTP hướng dẫn áp dụng một số quy định về các biện pháp khẩn cấp tạm thời của Bộ luật Tố tụng dân sự (Gọi tắt là “Nghị quyết 02/2020/NQ-HĐTP”), trong quá trình giải quyết vụ án, Đương Sự có quyền yêu cầu Tòa án đang giải quyết vụ án đó áp dụng một hoặc nhiều biện pháp khẩn cấp tạm thời trong những trường hợp sau đây:

• Để tạm thời giải quyết yêu cầu cấp bách của đương sự có liên quan trực tiếp đến vụ án đang được Tòa án giải quyết mà cần phải được giải quyết ngay, nếu chậm trễ sẽ ảnh hưởng xấu đến đời sống, tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, tài sản của đương sự.

Ví dụ: A gây thương tích cho B. Tòa án đang giải quyết vụ án yêu cầu bồi thường thiệt hại do sức khỏe bị xâm phạm. B cần tiền ngay để điều trị thương tích tại bệnh viện nên B yêu cầu Tòa án áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời buộc A thực hiện trước một phần nghĩa vụ bồi thường thiệt hại do sức khỏe bị xâm phạm.

• Để thu thập, bảo vệ chứng cứ của vụ án đang do Tòa án thụ lý, giải quyết trong trường hợp đương sự cản trở việc thu thập chứng cứ hoặc chứng cứ đang bị tiêu hủy, có nguy cơ bị tiêu hủy hoặc sau này khó có thể thu thập được.

Ví dụ: A khởi kiện tranh chấp ranh giới bất động sản liền kề với B, A yêu cầu Tòa án áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời cấm thay đổi hiện trạng tài sản đang tranh chấp, buộc B giữ nguyên hiện trạng mốc giới ngăn cách đất, không được di dời.

• Để bảo toàn tình trạng hiện có, tránh gây thiệt hại không thể khắc phục được, tức là bảo toàn mối quan hệ, đối tượng có liên quan trực tiếp đến vụ án đang được Tòa án giải quyết.

Ví dụ: Trong vụ án ly hôn, người vợ đứng tên sổ tiết kiệm tại ngân hàng, người chồng yêu cầu Tòa án áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời phong tỏa tài khoản đứng tên người vợ để bảo đảm cho việc giải quyết phân chia tài sản chung của vợ chồng.

• Để bảo đảm việc giải quyết vụ án hoặc thi hành án, tức là làm cho chắc chắn các căn cứ để giải quyết vụ án, các điều kiện để khi bản án, quyết định của Tòa án được thi hành thì có đầy đủ điều kiện để thi hành án.

Ví dụ: A là nguyên đơn, yêu cầu Tòa án buộc B phải trả cho A 1.000.000.000 đồng tiền vay, để bảo đảm cho việc thi hành án nên A yêu cầu Tòa án áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời phong tỏa tài sản thuộc quyền sở hữu của B là ngôi nhà X trị giá 900.000.000 đồng.

Trường hợp nào Đương Sự có quyền yêu cầu áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời đồng thời với việc nộp đơn khởi kiện?

Theo quy định tại khoản 2 Điều 111 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015 và hướng dẫn tại Điều 3 Nghị quyết 02/2020/NQ-HĐTP, Đương Sự có quyền yêu cầu Tòa án có thẩm quyền ra quyết định áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời đồng thời với việc nộp đơn khởi kiện cho Tòa án đó khi có một trong các căn cứ sau đây:

• Do tình thế khẩn cấp, tức là cần được giải quyết ngay, không chậm trễ.
• Cần bảo vệ ngay chứng cứ trong trường hợp nguồn chứng cứ đang bị tiêu hủy, có nguy cơ bị tiêu hủy hoặc sau này khó có thể thu thập được.
• Ngăn chặn hậu quả nghiêm trọng có thể xảy ra (hậu quả về vật chất hoặc về tinh thần).

Kết luận quyền yêu cầu áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời:

Về nguyên tắc chung, Tòa án chỉ ra quyết định áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời khi Đương Sự có đơn yêu cầu (trừ những trường hợp ngoại lệ quy định tại Điều 135 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015).

Đương Sự có quyền yêu cầu Tòa án đang giải quyết vụ án đó áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời để tạm thời giải quyết yêu cầu cấp bách của đương sự, bảo vệ tính mạng, sức khỏe, tài sản, thu thập chứng cứ, bảo vệ chứng cứ, bảo toàn tình trạng hiện có tránh gây thiệt hại không thể khắc phục được, đảm bảo cho việc giải quyết vụ án hoặc việc thi hành án.

Đơn yêu cầu áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời có thể được nộp đồng thời với Đơn khởi kiện nếu trong tình thế khẩn cấp, cần phải bảo vệ ngay chứng cứ, ngăn chặn hậu quả nghiêm trọng có thể xảy ra.

Trên đây là các thông tin pháp luật phổ biến về việc quyền yêu cầu áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời theo Bộ luật tố tụng dân sự 2015. Ngoài ra, quý khách hàng còn các vấn đề pháp luật nào cần hỗ trợ tư vấn liên quan đến việc đóng thuế xin vui lòng liên hệ  Pháp lý nhanh.

Pháp lý nhanh hiện đang hỗ trợ cho người dân, doanh nhân và doanh nghiệp trên khắp cả nước ở nhiều lĩnh vực khác nhau như Luật sư Hình sự, Luật sư Hôn nhân Gia đình, Luật sư Dân sự, Luật sư Doanh Nghiệp, Luật sư Đất đai……..tư vấn ly hôn nhanh, tư vấn luật thừa kế, luật sư Hình sự giỏi…..vui lòng liên hệ với chúng tôi qua thông tin tại Website, Hotline: 0907520537 hoặc Fanpage: Pháp lý nhanh.VN

Tìm hiểu thêm:  

Hoạt động bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội, đấu tranh phòng, chống tội phạm, vi phạm pháp luật và xây dựng Công an nhân dân là trách nhiệm của ai?

Chỉ huy trong Công an nhân dân

Công an nhân dân có phải bảo vệ tài sản cho nhân dân hay không?

Thẩm quyền quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức trong Công an nhân dân

Phân loại, bố trí sĩ quan, hạ sĩ quan, chiến sĩ Công an nhân dân

Công an nhân dân có phải bảo vệ tài sản cho nhân dân hay không?