Thực nghiệm điều tra là biện pháp điều tra tội phạm được tiến hành thông qua các hoạt động thí nghiệm, thực nghiệm đặc biệt trong điều kiện tương tự như điều kiện mà hành vi, sự việc, hiện tượng cần kiểm tra, xác minh đã diễn ra trước đây để có cơ sở khách quan kết luận về hành vi, sự kiện đó.
Mục lục bài viết
Căn cứ pháp lý?
Theo Điều 204 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 quy định:
“Điều 204. Thực nghiệm điều tra
1. Để kiểm tra, xác minh tài liệu, tình tiết có ý nghĩa đối với việc giải quyết vụ án, Cơ quan điều tra có thể thực nghiệm điều tra bằng cách dựng lại hiện trường, diễn lại hành vi, tình huống hoặc những tình tiết khác của một sự việc nhất định và tiến hành các hoạt động thực nghiệm cần thiết. Khi thực nghiệm điều tra phải đo đạc, chụp ảnh, ghi hình, vẽ sơ đồ, ghi rõ kết quả thực nghiệm điều tra vào biên bản.
Nghiêm cấm việc thực nghiệm điều tra xâm phạm đến tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, tài sản của người tham gia thực nghiệm điều tra và người khác.
2. Trước khi tiến hành thực nghiệm điều tra, Điều tra viên phải thông báo cho Viện kiểm sát cùng cấp biết về thời gian và địa điểm tiến hành thực nghiệm điều tra. Kiểm sát viên phải có mặt để kiểm sát việc thực nghiệm điều tra. Nếu Kiểm sát viên vắng mặt thì phải ghi rõ vào biên bản.
3. Điều tra viên chủ trì tiến hành thực nghiệm điều tra và việc thực nghiệm điều tra phải có người chứng kiến.
Khi tiến hành thực nghiệm điều tra, Cơ quan điều tra có thể mời người có chuyên môn tham gia. Trường hợp cần thiết, người bị tạm giữ, bị can, người bào chữa, bị hại, người làm chứng có thể tham gia.
4. Trường hợp cần thiết, Viện kiểm sát tiến hành thực nghiệm điều tra. Việc thực nghiệm điều tra được tiến hành theo quy định tại Điều này.”
Khi nào cần thực nghiệm điều tra?
Khi cần phải kiểm tra và xác minh các tài liệu, những tình tiết có ý nghĩa đối với vụ án, cơ quan điều tra có quyển thực nghiệm điểu tra bằng cách cho dựng lại hiện trường, diễn lại hành vi, tình huống hoặc mọi tình tiết khác của sự việc nhất định và tiến hành các hoạt động thực nghiệm cần thiết.
Phân loại thực nghiệm điều tra?
Theo quy định của pháp luật, cơ quan điều tra tiến hành các loại thực nghiệm điều tra sau:
1) Thực nghiệm điều tra nhằm xác định khả năng quan sát và thụ cảm tình tiết, hiện tượng nào đó. Đây là loại thực nghiệm điều tra được tiến hành nhằm kiểm tra khả năng nghe, nhìn của người khai đối với tình tiết, hiện tượng nào đó trong điều kiện, hoàn cảnh tương tư như lời khai của họ để có cơ sở khách quan xác định đúng đắn lời khai này;
2) Thực nghiệm điều tra nhằm xác định khả năng thực hiện hành vi, công việc nhất định. Đây là loại thực nghiệm điều tra nhằm xác định người cụ thể nào đó có khả năng thực hiện được hành vi, công việc trong những điều kiện nhất định hoặc trong khoảng thời gian đã xác định hay không;
3) Thực nghiệm điều tra nhằm xác định khả năng diễn ra của sự việc, hiện tượng. Đây là loại thực nghiệm điều tra được tiến hành bằng cách tổ chức thí nghiệm sự việc, hiện tượng nào đó đã xảy ra chưa rõ nguyên nhân theo các giả thuyết điều tra đã đặt ra nhằm xác định nguyên nhân và diễn biến của sự việc, hiện tượng ấy;
4) Thực nghiệm điều tra nhằm xác định diễn biến của những tình tiết cụ thể của sự việc xảy ra. Đây là loại thực nghiệm điều tra được tiến hành để kiểm tra lời khai của bị can, người bị hại, người làm chứng về quá trình diễn biến của sự việc đã xảy ra.
Trong quá trình thực nghiệm điều tra, cơ quan điều tra có thể đo đạc khoảng cách giữa các vật thể, độ dài của đồ vật, dấu vết; chụp ảnh, vẽ sơ đồ hiện trường. Trong trường hợp cần thiết như người bị tạm giữ hoặc bị can phải diễn lại hành vi phạm tội, người bị hại hoặc người làm chứng cần mô tả tại hiện trường nơi mình có mặt về những gì mà họ biết thì cho người bị tạm giữ, bị can, người bị hại, người làm chứng tham gia.
Mọi trường hợp thực nghiệm điểu tra đều phải có người chứng kiến. Khi thực nghiệm điều tra, không được xâm phạm đến nhân phẩm, danh dự, gây ảnh hưởng đến sức khỏe của những người tham gia.
Ví dụ: Không để cho bị can diễn lại hành vi vi phạm tội làm ảnh hưởng đến sức khỏe của nạn nhân…
Thực nghiệm điều tra là gì?
Thực nghiệm điều tra là hoạt động điều tra dựng lại hiện trường, diễn lại hành vi, tình huống hoặc tình tiết khác của một sự việc nhất định và tiến hành các hoạt động thực nghiệm cần thiết nhằm kiểm tra và xác minh những tài liệu, những tình tiết có ý nghĩa đối với vụ án (Điều 204 Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015).
Để kiểm tra và xác minh những tài liệu, tình tiết có ý nghĩa đối với vụ án trong điều kiện tương tự như lời khai của người bị tạm giữ, bị can, bị hại, người làm chứng, cơ quan điều tra tiến hành bằng cách cho dựng lại hiện trường, diễn lại một hành vi, tình huống hoặc mọi tình tiết khác của một sự việc nhất định và tiến hành các hoạt động thực nghiệm cần thiết như thực nghiệm về khả năng hành động, khả năng quan sát, thụ càm, khả năng diễn ra sự việc, hiện tượng.
Trước khi tiến hành thực nghiệm, điều tra viên phải lập kế hoạch thực nghiệm, trong đó xác định yêu cầu của việc thực nghiệm; nội dung; phương pháp tiến hành thực nghiệm; thời gian, địa điểm thực nghiệm, những người tham gia thực nghiệm và chuẩn bị những phương tiện cần thiết cho việc thực nghiệm.
Trước khi tiến hành thực nghiệm, điều tra viên phải thông báo cho viện kiểm sát cùng cấp biết, kiểm sát viên phải có mặt để kiểm sát việc thực nghiệm, kiểm sát viên vắng mặt thì phải ghi vào biên bản. Điều tra viên phải mời người chứng kiến tham gia. Khi tiến hành thực nghiệm điều tra cơ quan điều tra có thể mời nhà chuyên môn tham gia. Trong trường hợp cần thiết, người bị tạm giữ, bị can, người bị hại, người làm chứng cũng có thể tham gia thực nghiệm.
Khi tiến hành thực nghiệm, điều tra viên có thể đo đạc, chụp ảnh, ghi hình, vẽ sơ đồ, ghi rõ kết quả thực nghiệm điều tra vào biên bản. Điều tra viên không được xâm phạm đến nhân phẩm, danh dự, gây ảnh hưởng đến sức khoẻ của những người tham gia việc thực nghiệm điều tra.
Khi tiến hành khám nghiệm hiện trường, khám nghiệm tử thi, xem xét dấu vết trên thân thể và thực nghiệm điều tra phải lập biên bản theo quy định tại Điều 133 và Điều 178 Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015.
Thủ tục của việc thực nghiệm điều tra?
Tại khoản 2, khoản 3, khoản 4, điều 204, Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 quy định về thủ tục của việc thực nghiệm điều tra như sau:
“ Trước khi tiến hành thực nghiệm điều tra, Điều tra viên phải thông báo cho Viện kiểm sát cùng cấp biết về thời gian và địa điểm tiến hành thực nghiệm điều tra. Kiểm sát viên phải có mặt để kiểm sát việc thực nghiệm điều tra. Nếu Kiểm sát viên vắng mặt thì phải ghi rõ vào biên bản.
Điều tra viên chủ trì tiến hành thực nghiệm điều tra và việc thực nghiệm điều tra phải có người chứng kiến.
Khi tiến hành thực nghiệm điều tra, Cơ quan điều tra có thể mời người có chuyên môn tham gia. Trường hợp cần thiết, người bị tạm giữ, bị can, người bào chữa, bị hại, người làm chứng có thể tham gia.
Trường hợp cần thiết, Viện kiểm sát tiến hành thực nghiệm điều tra. Việc thực nghiệm điều tra được tiến hành theo quy định tại Điều này”.
Tóm lại, về thủ tục, thực nghiệm điều tra phải được tiến hành dưới sự chủ trì của Điều tra viên, có sự tham gia của Kiểm sát viên và người chứng kiến. Do đó, điều luật quy định trước khi tiến hành thực nghiệm điều tra, Điều tra viên phải thông báo cho Viện kiểm sát cùng cấp biết về thời gian và địa điểm tiến hành thực nghiệm điều tra. Kiểm sát viên phải có mặt để kiểm sát việc thực nghiệm điều tra. Nếu Kiểm sát viên vắng mặt thì phải ghi rõ vào biên bàn.
Điều tra viên chủ trì tiến hành thực nghiệm điều tra và việc thực nghiệm điều tra phải có người chứng kiến.
Khi tiến hành thực nghiệm điều tra, Cơ quan điều tra có thể mời người có chuyên môn tham gia. Trường hợp cần thiết, người bị tạm giữ, bị can, người bào chữa, bị hại, người làm chứng có thể tham gia.
Phaplynhanh.vn đang hỗ trợ cho người dân, doanh nhân và doanh nghiệp trên khắp cả nước ở nhiều lĩnh vực khác nhau như Luật sư Hình sự, Luật sư Hôn nhân Gia đình, Luật sư Dân sự, Luật sư Doanh Nghiệp, Luật sư Đất đai… tư vấn ly hôn nhanh, tư vấn luật thừa kế,… liên hệ với chúng tôi qua thông tin tại Website, Hotline: 0907520537 hoặc Fanpage: Pháp lý nhanh.VN


THÔNG TIN VỀ CHÚNG TÔI:
Trụ sở chính: CÔNG TY LUẬT TNHH ADB SAIGON25 Đồng Xoài, phường Tân Bình, TP Hồ Chí Minh.Chi nhánh Bình Dương: CÔNG TY LUẬT TNHH ADB SAIGON – CHI NHÁNH BÌNH DƯƠNG569 Đại lộ Bình Dương, phường Thủ Dầu Một, TP Hồ Chí Minh.Điện thoại: 0377.377.877 – 0907.520.537 (Zalo)– 0855.017.017 (Hôn nhân) - 0907 520 537 (Tố tụng)Website: adbsaigon.com; Email: info@adbsaigon.com