Quyết định áp dụng thủ tục rút gọn?

Trường hợp xét thấy quyết định áp dụng thủ tục rút gọn của Cơ quan điều tra không đúng pháp luật thì trong thời hạn 24 giờ kể từ khi nhận được quyết định, Viện kiểm sát phải ra quyết định hủy bỏ quyết định áp dụng thủ tục rút gọn và gửi cho Cơ quan điều tra.

Căn cứ pháp lý?

Theo Điều 457 Bộ luật Tố tụng Hình sự năm 2015 quy định:

“Điều 457. Quyết định áp dụng thủ tục rút gọn

1. Trong thời hạn 24 giờ kể từ khi vụ án có đủ điều kiện quy định tại Điều 456 của Bộ luật này, Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát, Tòa án phải ra quyết định áp dụng thủ tục rút gọn.

Thủ tục rút gọn được áp dụng kể từ khi ra quyết định cho đến khi kết thúc việc xét xử phúc thẩm, trừ trường hợp bị hủy bỏ theo quy định tại Điều 458 của Bộ luật này.

2. Quyết định áp dụng thủ tục rút gọn được giao cho bị can, bị cáo hoặc người đại diện của họ, gửi cho người bào chữa trong thời hạn 24 giờ kể từ khi ra quyết định.

Quyết định áp dụng thủ tục rút gọn của Cơ quan điều tra, Tòa án được gửi cho Viện kiểm sát cùng cấp trong thời hạn 24 giờ kể từ khi ra quyết định.

3. Trường hợp xét thấy quyết định áp dụng thủ tục rút gọn của Cơ quan điều tra không đúng pháp luật thì trong thời hạn 24 giờ kể từ khi nhận được quyết định, Viện kiểm sát phải ra quyết định hủy bỏ quyết định áp dụng thủ tục rút gọn và gửi cho Cơ quan điều tra.

4. Trường hợp xét thấy quyết định áp dụng thủ tục rút gọn của Tòa án không đúng pháp luật thì Viện kiểm sát kiến nghị với Chánh án Tòa án đã ra quyết định. Chánh án Tòa án phải xem xét, trả lời trong thời hạn 24 giờ kể từ khi nhận được kiến nghị của Viện kiểm sát.

5. Quyết định áp dụng thủ tục rút gọn có thể bị khiếu nại. Bị can, bị cáo hoặc người đại diện của họ có quyền khiếu nại quyết định áp dụng thủ tục rút gọn; thời hiệu khiếu nại là 05 ngày kể từ ngày nhận được quyết định. Khiếu nại được gửi đến Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát, Tòa án đã ra quyết định áp dụng thủ tục rút gọn và phải được giải quyết trong thời hạn 03 ngày, kể từ ngày nhận được khiếu nại.”

Quy định về quyết định áp dụng thủ tục rút gọn?

1. Trong thời hạn 24 giờ kể từ khi vụ án có đủ điều kiện quy định tại Điều 456 của Bộ luật này, Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát, Tòa án phải ra quyết định áp dụng thủ tục rút gọn.

Thủ tục rút gọn được áp dụng kể từ khi ra quyết định cho đến khi kết thúc việc xét xử phúc thẩm, trừ trường hợp bị hủy bỏ theo quy định tại Điều 458 của Bộ luật này.

2. Quyết định áp dụng thủ tục rút gọn được giao cho bị can, bị cáo hoặc người đại diện của họ, gửi cho người bào chữa trong thời hạn 24 giờ kể từ khi ra quyết định.

Quyết định áp dụng thủ tục rút gọn của Cơ quan điều tra, Tòa án được gửi cho Viện kiểm sát cùng cấp trong thời hạn 24 giờ kể từ khi ra quyết định.

3. Trường hợp xét thấy quyết định áp dụng thủ tục rút gọn của Cơ quan điều tra không đúng pháp luật thì trong thời hạn 24 giờ kể từ khi nhận được quyết định, Viện kiểm sát phải ra quyết định hủy bỏ quyết định áp dụng thủ tục rút gọn và gửi cho Cơ quan điều tra.

4. Trường hợp xét thấy quyết định áp dụng thủ tục rút gọn của Tòa án không đúng pháp luật thì Viện kiểm sát kiến nghị với Chánh án Tòa án đã ra quyết định. Chánh án Tòa án phải xem xét, trả lời trong thời hạn 24 giờ kể từ khi nhận được kiến nghị của Viện kiểm sát.

5. Quyết định áp dụng thủ tục rút gọn có thể bị khiếu nại. Bị can, bị cáo hoặc người đại diện của họ có quyền khiếu nại quyết định áp dụng thủ tục rút gọn; thời hiệu khiếu nại là 05 ngày kể từ ngày nhận được quyết định. Khiếu nại được gửi đến Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát, Tòa án đã ra quyết định áp dụng thủ tục rút gọn và phải được giải quyết trong thời hạn 03 ngày, kể từ ngày nhận được khiếu nại.

Một số quy định mới về áp dụng thủ tục rút gọn trong BLTTHS 2015?

Ngày 27/11/2015, Quốc hội khóa XIII, kỳ họp thứ 10 đã thông qua Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015 với nhiều nội dung sửa đổi một cách toàn diện, trong đó có những quy định mới về thủ tục rút gọn.

– Thứ nhất: Bộ luật tố tụng hiện hành chỉ quy định một trong các điều kiện áp dụng thủ tục rút gọn là “người thực hiện hành vi phạm tội bị bắt quả tang”. Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015 đã bổ sung quy định cho phép áp dụng thủ tục rút gọn trong hai trường hợp là “người thực hiện hành vi phạm tội bị bắt quả tang hoặc người đó tự thú” khi thỏa mãn 3 điều kiện còn lại (khoản 1 Điều 456BLTTHS 2015).

– Thứ hai: Bổ sung quy định thủ tục rút gọn được áp dụng cả ở giai đoạn phúc thẩm thay vì chỉ quy định thủ tục rút gọn ở thủ tục xét xử sơ thẩm như hiện nay (khoản 2 Điều 456). Quy định này sẽ giúp cho thủ tục rút gọn được áp dụng rộng rãi hơn trong thực tiễn xét xử, thúc đẩy nhanh quá trình giải quyết án ở cấp phúc thẩm.

– Thứ ba: Mở rộng thẩm quyền quyết định áp dụng thủ tục rút gọn cho Cơ quan điều tra và Tòa án. Thẩm quyền áp dụng thủ tục rút gọn thuộc về 03 cơ quan: Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát, Tòa án thay vì trước đây chỉ có Viện kiểm sát là cơ quan duy nhất có thẩm quyền quyết định. Quy định mới này đã tạo sự chủ động và tăng cường trách nhiệm của Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát, Tòa án tùy vào từng giai đoạn tố tụng cụ thể, các cơ quan này quyết định áp dụng thủ tục rút gọn khi vụ án có đủ điều kiện.

– Thứ tư: Bổ sung quy định: Trong thời hạn 24 giờ kể từ khi vụ án có đủ điều kiện áp dụng thủ tục rút gọn, các cơ quan tiến hành tố tụng phải ra quyết định áp dụng. Quy định này là bắt buộc đã khắc phục tình trạng tùy nghi của Bộ luật tố tụng hình sự cũ, đó là chỉ quy định Viện kiểm sát có thể ra quyết định áp dụng thủ tục rút gọn khi vụ án có đủ điều kiện (khoản 2 Điều 457).

– Thứ năm: Quy định trách nhiệm của Viện kiểm sát là kiểm sát quyết định áp dụng thủ tục rút gọn của Cơ quan điều tra và Tòa án. Theo đó, quyết định áp dụng thủ tục rút gọn của Cơ quan điều tra và Tòa án phải được gửi cho Viện kiểm sát cùng cấp trong thời hạn 24 giờ kể từ khi ra quyết định.

Trường hợp xét thấy quyết định của Cơ quan điều tra không đúng pháp luật thì trong thời hạn 24 giờ kể từ khi nhận quyết định, Viện kiểm sát ra quyết định hủy bỏ quyết định của Cơ quan điều tra; Trường hợp quyết định của Tòa án không đúng pháp luật thì Viện kiểm sát kiến nghị với Tòa án đã ra quyết định. Trong thời hạn 24 giờ kể từ khi nhận được kiến nghị của Viện kiểm sát, Chánh án phải xem xét, trả lời (khoản 3, khoản 4 Điều 457).

– Thứ sáu: Bổ sung quy định mới so với Bộ luật tố tụng hình sự cũ về việc hủy bỏ quyết định áp dụng( Điều 458): Khi vụ án không còn một trong các điều kiện quy định tại điểm b, c, d khoản 1 Điều 456 (sự việc phạm tội đơn giản, chứng cứ rõ ràng, tội phạm đã thực hiện là tội phạm ít nghiêm trọng, người phạm tội có nơi cư trú, lý lịch rõ ràng) hoặc vụ án đã được đình chỉ, tạm đình chỉ hoặc vụ án phải trả lại để điều tra bổ sung.

Về thẩm quyền hủy bỏ: Tùy theo từng giai đoạn tố tụng, cơ quan có thẩm quyền áp dụng thủ tục rút gọn sẽ ra quyết định hủy bỏ khi có các căn cứ nêu trên. Ngoài ra, Viện kiểm sát có thẩm quyền hủy bỏ quyết định áp dụng thủ tục rút gọn của Cơ quan điều tra ( khoản 3 Điều 457).

– Thứ bảy: Quy định mới về tăng thời hạn điều tra, thời hạn truy tố, thời hạn xét xử. Theo đó cũng tăng thời hạn tạm giam cho tương ứng. Cụ thể: Thời hạn điều tra và thời hạn tạm giam để điều tra là 20 ngày ( tăng 8 ngày); thời hạn truy tố và tạm giam để truy tố là 05 ngày ( tăng 01 gày); Thời hạn xét xử sơ thẩm và tạm giam để xét xử là 17 ngày (tăng 03 ngày); Thời hạn xét xử phúc thẩm và tạm giam để xét xử phúc thẩm là 22 ngày( mới được quy định).

Việc tăng thời hạn giải quyết vụ án cùng thời hạn tạm giam ở các giai đoạn điều tra, truy tố, xét xử nhằm bảo đảm đủ thời hạn để các cơ quan tố tụng có thời gian giải quyết vụ án một cách chính xác, phù hợp với thực tế và cũng là cơ sở để các cơ quan tố tụng tích cực áp dụng thủ tục rút gọn trong thực tiễn giải quyết các vụ án hình sự.

Thẩm quyền áp dụng thủ tục rút gọn trong tố tụng hình sự?

Với chức năng là cơ quan kiểm sát việc tuân theo pháp luật trong hoạt động tư pháp, Viện kiểm sát có đầy đủ khả năng và điều kiện để quyết định áp dụng thủ tục rút gọn một cách chính xác. Sau khi đã có quyết định khởi tố vụ án hình sự, dựa vào các tài liệu đã thu thập được, Viện kiểm sát xem xét, xác định xem vụ án có đủ điều kiện để áp dụng thủ tục rút gọn hay không.

Thông thường, trong những trường hợp này, cơ quan có thẩm quyền đã có đủ căn cứ để ra ngay quyết định khởi tố bị can, do đó càng tạo điều kiện thuận lợi cho Viện kiểm sát quyết định liệu có áp dụng thủ tục rút gọn hay không bởi lẽ khi đó các điều kiện áp dụng thủ tục rút gọn được xác định đầy đủ trong quyết định khởi tố vụ án và quyết định khởi tố bị can.

Pháp luật quy định thẩm quyền quyết định áp dụng thủ tục rút gọn thuộc về viện kiểm sát là hoàn toàn phù hợp với chức năng và nhiệm vụ của Viện kiểm sát. Trong giai đoạn khởi tố vụ án hình sự, Viện kiểm sát kiểm sát việc tuân theo pháp luật, bảo đảm mọi tội phạm được phát hiện đều phải được khởi tố và việc khởi tố có căn cứ và hợp pháp. Điều này tránh được sai sót hay dấu hiệu vi phạm thủ tục tố tụng của cơ quan có thẩm quyền ra quyết định khởi tố vụ hình sự.

Bởi lẽ Viện kiểm sát có thể đánh giá một cách khách quan, trung thực những vấn đề, tình tiết trong vụ án mà không chịu bất cứ sự chi phối nào, từ đó cân nhắc ra quyết định áp dụng thủ tục rút gọn đúng đắn, giúp giải quyết nhanh chóng vụ án hình sự, góp phần đấu tranh phòng, chống tội phạm kịp thời, hiệu quả; đảm bảo các quyền và lợi ích chính đáng của công dân trong tố tụng hình sự.

Xem thêm…

Đình chỉ thi hành biện pháp bắt buộc chữa bệnh?

Phạm vi áp dụng thủ tục rút gọn?

Điều kiện áp dụng thủ tục rút gọn?

Phaplynhanh.vn  đang hỗ trợ cho người dân, doanh nhân và doanh nghiệp trên khắp cả nước ở nhiều lĩnh vực khác nhau như Luật sư Hình sự, Luật sư Hôn nhân Gia đình, Luật sư Dân sự, Luật sư Doanh Nghiệp, Luật sư Đất đai… tư vấn ly hôn nhanh, tư vấn luật thừa kế,… liên hệ với chúng tôi qua thông tin tại Website, Hotline: 0907520537 hoặc Fanpage: Pháp lý nhanh.VN