Chấm dứt nghĩa vụ do bù trừ nghĩa vụ được quy định thế nào?

Hỏi: Chào Phaplynhanh.vn, hiện tôi có một thắc mắc rất mong nhận được sự tư vấn và giúp đỡ từ phía công ty. Phaplynhanh.vn cho tôi hỏi: Pháp luật quy định như thế nào về chấm dứt nghĩa vụ do bù trừ nghĩa vụ? Tôi xin chân thành cảm ơn! Thu Phương – SĐT: 0936.973.***

Trả lời: Chào bạn Phương, cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi và thắc mắc tới chúng tôi. Về câu hỏi của bạn Phaplynhanh.vn xin được trả lời như sau:

Các chủ thể có thể cùng lúc tham gia nhiều hơn một giao dịch với nhau, trong đó, có thể trong quan hệ này chủ thể này có quyền, nhưng trong quan hệ khác chủ thể đó lại có nghĩa vụ. Chính vì vậy, có thể nói các bên có thể có quan hệ nghĩa vụ có thể bù trừ cho nhau. Theo đó, bù trừ nghĩa vụ được hiểu là việc hai bên cùng có nghĩa vụ cùng loại đến thời hạn thì bù trừ nghĩa vụ cho nhau.

Theo quy định tại Điều 378 Bộ luật Dân sự 2015 thì chấm dứt nghĩa vụ do bù trừ nghĩa vụ được quy định như sau:

“Điều 378. Chấm dứt nghĩa vụ do bù trừ nghĩa vụ

1.Trường hợp các bên cùng có nghĩa vụ về tài sản cùng loại đối với nhau thì khi cùng đến hạn họ không phải thực hiện nghĩa vụ đối với nhau và nghĩa vụ được xem là chấm dứt, trừ trường hợp luật có quy định khác.

2.Trường hợp giá trị của tài sản hoặc công việc không tương đương với nhau thì các bên thanh toán cho nhau phần giá trị chênh lệch.

3.Những vật được định giá thành tiền cũng có thể bù trừ với nghĩa vụ trả tiền.”

Căn cứ vào quy định trên có thể thấy, quan hệ nghĩa vụ có thể bù trừ cho nhau khi đảm bảo 04 điều kiện sau:

Thứ nhất: Cả hai bên đều có nghĩa vụ với nhau. Điều này được hiểu là để có thể bù trừ cho nhau thì cả hai đều phải có nghĩa vụ với nhau, chứ không thể bù trừ nghĩa vụ của một chủ thể khác.
Thứ hai: Nghĩa vụ được bù trừ là nghĩa vụ về tài sản cùng loại. Mặc dù pháp luật không quy định về nghĩa vụ tài sản cùng loại, nhưng với tính chất bù trừ cho nhau, có thể hiểu nếu đối tượng của nghĩa vụ dù là công việc hay tài sản chỉ cần được định giá thì có thể bù trừ cho nhau.
Thứ ba: Các nghĩa vụ cùng đến thời hạn. Pháp luật quy định về thời hạn thực hiện nghĩa vụ, nếu chưa đến thời hạn thực hiện nghĩa vụ thì các bên không phải thực hiện nghĩa vụ, do đó, nghĩa vụ chỉ được bù trừ khi cả hai nghĩa vụ cùng đến thời hạn.
Thứ tư: Việc bù trừ không được thuộc một trong các trường hợp pháp luật quy định không được bù trừ. Cụ thể, Điều 379 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định các trường hợp nghĩa vụ không được bù trừ là: nghĩa vụ đang có tranh chấp; nghĩa vụ bồi thường thiệt hại do xâm phạm đến tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, uy tín; nghĩa vụ cấp dưỡng.

Tuy nhiên, trên thực tế không phải lúc nào nghĩa vụ bù trừ cũng có giá trị ngang nhau, sự chênh lệch giá trị nghĩa vụ là điều không thể tránh khỏi. Nếu chỉ quy định các nghĩa vụ ngang nhau thì mới có thể bù trừ cho nhau thì sẽ rất khó khăn cho các bên tham gia quan hệ. Chính vì vậy, pháp luật ghi nhận việc bù trừ nghĩa vụ có giá trị không tương đương nhau. Theo đó, phần chênh lệch các bên phải thanh toán cho nhau.

Bên cạnh đó, như đã phân tích ở trên, không phải lúc nào các nghĩa vụ cũng có cũng một đối tượng như nhau để bù trừ. Do đó, việc định giá nghĩa vụ có vai trò quan trọng. Pháp luật cho phép vật được định giá thành tiền cũng có thể bù trừ cho nghĩa vụ trả tiền.

Trên đây là bài viết trả lời cho câu hỏi Pháp luật quy định như thế nào về chấm dứt nghĩa vụ do bù trừ nghĩa vụ? mà bạn đọc gửi về cho Phaplynhanh.vn. Phaplynhanh.vn luôn sẵn sàng tư vấn pháp lý miễn phí (qua điện thoại 0907520537, tư vấn trực tiếp, qua zalo, fanpage…) về tất cả các thắc mắc nhiều lĩnh vực khác nhau như Luật sư Hình sự, Luật sư Hôn nhân Gia đình, Luật sư Dân sự, Luật sư Doanh Nghiệp, Luật sư Kinh doanh Thương mại, Luật sư Đất đai…