Thời hạn mở phiên họp xem xét lại quyết định của hội đồng thẩm phán tòa án nhân dân tối cao?

Trong thời hạn 04 tháng kể từ ngày nhận được yêu cầu của Ủy ban thường vụ Quốc hội hoặc kể từ ngày có quyết định của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao nhất trí xem xét lại quyết định của mình, Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao phải mở phiên họp.

Căn cứ pháp lý?

Theo Điều 410 Bộ luật Tố tụng Hình sự năm 2015 quy định:

“Điều 410. Thời hạn mở phiên họp xem xét lại quyết định của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao

1. Trong thời hạn 04 tháng kể từ ngày nhận được yêu cầu của Ủy ban thường vụ Quốc hội hoặc kể từ ngày có quyết định của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao nhất trí xem xét lại quyết định của mình, Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao phải mở phiên họp.

2. Tòa án nhân dân tối cao gửi cho Viện kiểm sát nhân dân tối cao văn bản thông báo về thời gian, địa điểm mở phiên họp xem xét lại quyết định của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao kèm theo hồ sơ vụ án trong trường hợp có yêu cầu của Ủy ban thường vụ Quốc hội.”

Thủ tục và thẩm quyền xem xét lại quyết định của Hội đồng Thẩm phán TAND tối cao?

Viện trưởng VKSND tối cao phải tham dự phiên họp xem xét lại quyết định của Hội đồng Thẩm phán TAND tối cao và phát biểu quan điểm về việc có hay không có vi phạm pháp luật nghiêm trọng hoặc có hay không có tình tiết mới quan trọng làm thay đổi cơ bản nội dung quyết định của Hội đồng Thẩm phán TAND tối cao và quan điểm về việc giải quyết vụ án.

Sau khi nghe Chánh án TAND tối cao báo cáo, nghe ý kiến của Viện trưởng VKSND tối cao, của cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan tham dự (nếu có), Hội đồng Thẩm phán TAND tối cao quyết định:

– Không chấp nhận yêu cầu của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, kiến nghị của Ủy ban Tư pháp của Quốc hội, Viện trưởng VKSND tối cao, đề nghị của Chánh án TAND tối cao và giữ nguyên quyết định của Hội đồng Thẩm phán TAND tối cao;

– Hủy quyết định của Hội đồng Thẩm phán TAND, hủy bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật có vi phạm pháp luật và quyết định về nội dung vụ án;

– Hủy quyết định của Hội đồng Thẩm phán TAND tối cao, hủy bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật và xác định trách nhiệm bồi thường thiệt hại theo quy định của pháp luật;

– Hủy quyết định của Hội đồng Thẩm phán TAND tối cao, hủy bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật có vi phạm pháp luật để điều tra lại hoặc xét xử lại.

Quyết định của Hội đồng Thẩm phán TAND tối cao phải được ít nhất ba phần tư tổng số thành viên của Hội đồng Thẩm phán TAND tối cao biểu quyết tán thành.

Sau khi Hội đồng Thẩm phán TAND tối cao ra một trong các quyết định trên, TAND tối cao gửi quyết định cho Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Ủy ban Tư pháp của Quốc hội, VKSND tối cao, Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát và Tòa án đã giải quyết vụ án và những người có liên quan.

Thủ tục tố tụng có bị kéo dài?

Như vậy, thủ tục xem xét lại Quyết định của Hội đồng Thẩm phán TAND tối cao là một quy định mới trong Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 mà các văn bản pháp luật trước đây chưa có. Quy định này xuất phát từ tinh thần Hiến Pháp năm 2013 về quyền lực nhà nước, quyền giám sát tối cao của Quốc hội, quyền lực nhà nước là thống nhất, có sự phân công, phối hợp, kiểm soát giữa các cơ quan nhà nước trong việc thực hiện các quyền lập pháp, hành pháp, tư pháp. Quy định này thể hiện rõ nhất hoạt động giám sát quyền tư pháp.

Quy định pháp luật cần được áp dụng qua thực tiễn thì mới tổng hợp, đánh giá được những mặt tích cực và hạn chế từ đó mới có thể tiến tới sửa đổi, bổ sung cho phù hợp. Việc đề cao, nâng cao chất lượng hoạt động tư pháp, trong đó có hoạt động xem xét lại bản án quyết định đã có hiệu lực pháp luật là điều cần thiết.

Nếu như, hoạt động giám đốc thẩm, tái thẩm được thực hiện tốt, công bằng, có sự giám sát chặt chẽ thì mới có thể bỏ thủ tục này. Trường hợp các thủ tục giám đốc thẩm, tái thẩm chưa tốt thì thủ tục này như một nút chặn cuối cùng để đảm bảo sự công bằng pháp luật…

Tuy nhiên, việc có càng nhiều thủ tục thì có thể sẽ khiến vụ án kéo dài nhiều năm. Thực tiễn cho thấy, nhiều vụ án được minh oan sau vài chục năm, người bị kết án gần như mang tiếng án oan cả cuộc đời, có những giá trị bị mất không thể phục hồi lại được.

Bởi vậy, thay bằng kéo dài các thủ tục tố tụng thì thiết nghĩ cần siết chặt việc thực hiện các hoạt động tố tụng, quy định chặt chẽ có hiệu quả trong hoạt động tố tụng hình sự, đặc biệt là tăng cường yếu tố tranh tụng trong tố tụng hình sự và thực hiện tốt các nguyên tắc cơ bản trong tố tụng hình sự là nguyên tắc chứng minh, nguyên tắc suy đoán vô tội…

Khi thực hiện tốt những hoạt động, nguyên tắc này thì bản án hình sự sẽ đảm bảo được tính đúng đắn, khách quan, phù hợp quy định pháp luật, không có án oan, án sai,… từ đó không còn phải áp dụng các thủ tục giám đốc thẩm, hay xem xét lại quyết định giám đốc thẩm nữa.

Thời hạn mở phiên họp xem xét lại quyết định của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao?

Sau khi nhận được yêu cầu của Ủy ban thường vụ Quốc hội, kiến nghị của Ủy ban tư pháp của Quốc hội hoặc sau khi Chánh án Tòa án nhân dân tối cao có văn bản đề nghị xem xét lại quyết định của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao theo quy định tại khoản 2 và khoản 3 Điều 358 của Bộ luật tố tụng hình sự 2015

Tòa án nhân dân tối cao gửi cho Viện kiểm sát nhân dân tối cao bản sao văn bản yêu cầu, kiến nghị hoặc đề nghị đó kèm theo hồ sơ vụ án để Viện kiểm sát nhân dân tối cao nghiên cứu và chuẩn bị ý kiến phát biểu tại phiên họp xem xét kiến nghị, đề nghị, yêu cầu.

Trong thời hạn 15 ngày, kể từ ngày nhận được hồ sơ vụ án, Viện kiểm sát nhân dân tối cao phải trả lại hồ sơ vụ án cho Tòa án nhân dân tối cao.

Quy định của pháp luật về thời hạn mở phiên họp xem xét lại quyết định của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao được quy định tại Bộ luật tố tụng hình sự 2015, cụ thể như sau:

– Một là, trong thời hạn 04 tháng, kể từ ngày nhận được yêu cầu của Ủy ban thường vụ Quốc hội quy định tại khoản 2 Điều 358 của Bộ luật tố tụng hình sự 2015 hoặc kể từ ngày có quyết định của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao quy định tại điểm đ khoản 3 Điều 358, Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao phải mở phiên họp với sự tham gia của toàn thể Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao để xem xét lại quyết định của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao.

– Hai là, Tòa án nhân dân tối cao gửi cho Viện kiểm sát nhân dân tối cao văn bản thông báo về thời gian mở phiên họp xem xét lại quyết định của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao kèm theo hồ sơ vụ án. Trong thời hạn 15 ngày, kể từ ngày nhận được hồ sơ vụ án, Viện kiểm sát nhân dân tối cao phải trả lại hồ sơ vụ án cho Tòa án nhân dân tối cao.

Phiên họp Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao phải có sự tham dự của Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao. Trường hợp xét thấy cần thiết, Tòa án nhân dân tối cao có thể mời cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan tham dự phiên họp.

Thủ tục đặc biệt xem xét lại quyết định của Hội đồng Thẩm phán TANDTC trong TTHC?

– Theo quy định tại Điều 239 Luật TTHC quy định, quyết định của Hội đồng Thẩm phán TAND tối cao khi có căn cứ xác định có vi phạm pháp luật nghiêm trọng hoặc phát hiện tình tiết quan trọng mới có thể làm thay đổi cơ bản nội dung quyết định mà Hội đồng Thẩm phán TAND tối cao, đương sự không biết được khi ra quyết định đó thì được xem xét lại nếu thuộc một trong các trường hợp sau:

+ Theo yêu cầu của Ủy ban thường vụ Quốc hội;

+ Theo kiến nghị của Ủy ban tư pháp của Quốc hội;

+ Theo kiến nghị của Viện trưởng VKSND tối cao;

+ Theo đề nghị của Chánh án TAND tối cao.

– Trường hợp có yêu cầu của Ủy ban thường vụ Quốc hội, Chánh án TAND tối cao có trách nhiệm báo cáo Hội đồng Thẩm phán TAND tối cao để xem xét lại quyết định của Hội đồng Thẩm phán TAND tối cao.

– Trường hợp có kiến nghị của Ủy ban tư pháp của Quốc hội, kiến nghị của Viện trưởng VKSND tối cao hoặc Chánh án TAND tối cao phát hiện vi phạm, tình tiết mới thì Chánh án TAND tối cao có trách nhiệm báo cáo Hội đồng Thẩm phán TAND tối cao xem xét kiến nghị, đề nghị đó.

– Phiên họp của Hội đồng Thẩm phán TAND tối cao xem xét kiến nghị, đề nghị trên phải có sự tham dự của Viện trưởng VKSND tối cao.

– Khi có một trong các căn cứ trên, Chánh án TAND tối cao sẽ tổ chức nghiên cứu hồ sơ vụ án, xác minh, thu thập tài liệu, chứng cứ, báo cáo Hội đồng Thẩm phán TAND tối cao xem xét lại quyết định của Hội đồng Thẩm phán trong thời hạn 04 tháng, kể từ ngày nhận được yêu cầu của Ủy ban thường vụ Quốc hội hoặc kể từ ngày có quyết định của Hội đồng Thẩm phán. Phiên họp của Hội đồng Thẩm phán có sự tham gia của Viện trưởng VKSND tối cao.

Trường hợp xét thấy cần thiết, TAND tối cao có thể mời cá nhân, cơ quan, tổ chức có liên quan đến tham dự phiên họp. Quyết định của hội đồng Thẩm phán TAND tối cao phải được ít nhất 3/4 tổng số thành viên của Hội đồng Thẩm phán biểu quyết tán thành.

Xem thêm…

Thủ tục mở phiên họp xem xét kiến nghị, đề nghị?

Thông báo kết quả phiên họp xem xét kiến nghị, đề nghị?

Thẩm định hồ sơ vụ án; xác minh, thu thập chứng cứ, tài liệu, đồ vật?

Phaplynhanh.vn  đang hỗ trợ cho người dân, doanh nhân và doanh nghiệp trên khắp cả nước ở nhiều lĩnh vực khác nhau như Luật sư Hình sự, Luật sư Hôn nhân Gia đình, Luật sư Dân sự, Luật sư Doanh Nghiệp, Luật sư Đất đai… tư vấn ly hôn nhanh, tư vấn luật thừa kế,… liên hệ với chúng tôi qua thông tin tại Website, Hotline: 0907520537 hoặc Fanpage: Pháp lý nhanh.VN