Phòng xử án?

Quy định về phòng xử án, xác định phạm vi xét hỏi và cơ chế bảo đảm tranh tụng dân chủ tại phiên tòa trong Bộ luật Tố tụng Hình sự năm 2015.

Căn cứ pháp lý?

Theo Điều 257 Bộ luật Tố tụng Hình sự năm 2015 quy định:

“Điều 257. Phòng xử án

1. Phòng xử án phải được bố trí thể hiện sự trang nghiêm, an toàn, bảo đảm sự bình đẳng giữa người thực hành quyền công tố và luật sư, người bào chữa khác.

2. Chánh án Tòa án nhân dân tối cao quy định chi tiết Điều này.”

Phòng xử án?

Theo Điều 2 thông tư số 01/2017-TT-TANDTC quy định về phòng xử án như sau:

“1. Phòng xử án là không gian tổ chức xét xử vụ án hình sự, hành chính; xét xử, giải quyết vụ việc dân sự, phá sản và xem xét, quyết định áp dụng biện pháp xử lý hành chính của Tòa án.

2. Phòng xử án bao gồm phòng xử án giám đốc thẩm, tái thẩm; phòng xử án sơ thẩm, phúc thẩm.

3. Phòng xử án sơ thẩm, phúc thẩm bao gồm:

a) Phòng xử án hình sự;

b) Phòng xử án hành chính, dân sự, giải quyết việc dân sự, phá sản và xem xét, quyết định áp dụng biện pháp xử lý hành chính;

c) Phòng xử án và giải quyết các vụ việc thuộc thẩm quyền của Tòa gia đình và người chưa thành niên.”

Cách bố trí phòng xử án?

Đây là một điểm mới trong Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015, có quy định riêng về phòng xứ án. Theo đó, phòng xử án phải được bố trí thể hiện sự trang nghiêm, an toàn, bảo đảm sự bình đẳng giữa người thực hành quyền công tố và luật sư, người bào chữa khác.

Điều luật cũng giao cho Chánh án TANDTC quy định cụ thể về phòng xử án theo tinh thần trên. Hiện nay luật đã quy định chỉ có tòa án là cơ quan xét xử, do vậy vai trò điều khiển phiên tòa của Hội đồng xét xử là lớn nhất. Việc Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 có quy định mới về phòng xử án là rất phù hợp, rất đáng ghi nhận để đưa hoạt động xét xừ đến xu hướng bình đẳng và tôn trọng lần nhau giữa các bên buộc tội – gỡ tội.

Đây không chỉ là vấn đề thay đổi vị trí ngồi một cách cơ học mà phù hợp với tinh thần của Hiến pháp năm 2013 ghi nhận nguyên tắc tranh tụng trong xét xử được đảm bảo (khoản 5 Điều 103) cũng như chủ trương cải cách tư pháp của Đảng thể hiện trong Nghị quyết số 08 ngày 2/1/2002, Nghị quyết số 49 ngày 2/6/2005.

Quá trình sửa đổi quy định về phòng xử án?

Quá trình soạn thảo BLTTHS 2015, Ban soạn thảo trình Quốc hội điều luật về phòng xử án theo hướng giữ quy định về vị trí chỗ ngồi của các chủ thể như cách bố trí phiên tòa hiện nay. Lý do được Ban soạn thảo đưa ra là: Thứ nhất, quy định như Dự thảo là phù hợp với mô hình tố tụng hình sự thẩm vấn ở nước ta.

Mặc dù Hiến pháp năm 2013 bổ sung nguyên tắc “bảo đảm tranh tụng trong xét xử nhưng chỉ là tăng thêm yếu tố dân chủ, tạo thuận lợi cho người bào chữa tham gia tố tụng chứ không chuyển sang mô hình tranh tụng. Trên cơ sở đó, Dự thảo Bộ luật tố tụng hình sự tiếp tục chia chủ thể thành “người tiến hành tố tụng và người tham gia tố tụng mà không chia chủ thể thành “các bên” như trong mô hình tranh tụng.

Thứ hai, khi tham gia phiên tòa, ngoài chức năng thực hành quyền công tố, Kiểm sát viên còn được giao thực hiện chức năng Hiến định là kiểm sát hoạt động tư pháp (bao gồm: kiểm sát việc tuân theo pháp luật của Hội đồng xét xử và những người tham gia phiên tòa). Thứ ba, tổng kết hoạt động tư pháp của Nhà nước ta 70 năm qua (kể cả thời kỳ Viện Công tố trực thuộc Tòa án) thì đều bố trí phòng xử án như quy định của Dự thảo, không có vướng mắc, bảo đảm tính tôn nghiêm của hoạt động xét xử.

Tuy nhiên, trên cơ sở cân nhắc ý kiến của các đại biểu Quốc hội, của Liên đoàn Luật sư Việt Nam, tham khảo cách bố trí phiên tòa của nhiều nước trên thế giới (kể cả của Liên bang Nga và Trung Quốc là những quốc gia áp dụng mô hình Viện kiểm sát và tại phiên tòa, Kiểm sát viên vừa thực hiện chức năng công tố, vừa thực hiện chức năng kiểm sát việc tuân theo pháp luật), đặc biệt là để phù hợp với nguyên tắc của Hiến pháp năm 2013 “tranh tụng trong xét xử được bảo đảm”, Quốc hội đã thông qua quy định về phòng xử án đổi nội dung:

“Phòng xử án phải được bố trí thể hiện sự trang nghiêm, an toàn, bảo đảm sự bình đẳng giữa người thực hành quyền công tố và luật sư, người bào chữa khác” (khoản 1 Điều 257 Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015).

Phaplynhanh.vn  đang hỗ trợ cho người dân, doanh nhân và doanh nghiệp trên khắp cả nước ở nhiều lĩnh vực khác nhau như Luật sư Hình sự, Luật sư Hôn nhân Gia đình, Luật sư Dân sự, Luật sư Doanh Nghiệp, Luật sư Đất đai… tư vấn ly hôn nhanh, tư vấn luật thừa kế,… liên hệ với chúng tôi qua thông tin tại Website, Hotline: 0907520537 hoặc Fanpage: Pháp lý nhanh.VN