Nhiệm vụ, quyền hạn của Viện kiểm sát khi kiểm sát điều tra vụ án hình sự?

Điều tra vụ án hình sự là gì? Quy định của Bộ luật Hình sự về nhiệm vụ, quyền hạn của Viện kiểm sát khi kiểm sát điều tra vụ án hình sự như thế nào? Cùng Pháp lý nhanh tìm hiểu bài viết dưới đây.

Điều tra vụ án hình sự là gì?

Điều tra vụ án hình sự là một giai đoạn trong tố tụng trong đó Cơ quan điều tra áp dụng các biện pháp điều tra và các biện pháp ngăn chặn cần thiết để phát hiện, thu thập, củng cố chứng cứ chứng minh tội phạm và người thực hiện hành vi phạm tội một cách khách quan, toàn diện và chính xác nhằm đảm bảo việc xử lý vụ án được đúng người, đúng tội, đúng quy định của pháp luật.

Giai đoạn điều tra vụ án hình sự bắt đầu từ khi có quyết định khởi tố vụ án hình sự và kết thúc khi Cơ quan điều tra ra bản kết luận đề nghị truy tố hoặc ra bản kết luận điều tra và quyết định đình chỉ điều tra.

Cơ sở pháp lý?

Theo Điều 166 Bộ luật Tố tụng Hình sự năm 2015 quy định:

“Điều 166. Nhiệm vụ, quyền hạn của Viện kiểm sát khi kiểm sát điều tra vụ án hình sự

1. Kiểm sát việc tuân theo pháp luật trong việc khởi tố, điều tra và lập hồ sơ vụ án của Cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra.

2. Kiểm sát hoạt động tố tụng hình sự của người tham gia tố tụng; yêu cầu, kiến nghị cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền xử lý nghiêm minh người tham gia tố tụng vi phạm pháp luật.

3. Giải quyết tranh chấp về thẩm quyền điều tra.

4. Yêu cầu Cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra cung cấp tài liệu liên quan để kiểm sát việc tuân theo pháp luật trong việc khởi tố, điều tra khi cần thiết.

5. Khi phát hiện việc điều tra không đầy đủ, vi phạm pháp luật thì Viện kiểm sát yêu cầu Cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra thực hiện các hoạt động:

a) Tiến hành hoạt động điều tra đúng pháp luật;

b) Kiểm tra việc điều tra và thông báo kết quả cho Viện kiểm sát;

c) Cung cấp tài liệu liên quan đến hành vi, quyết định tố tụng có vi phạm pháp luật trong việc điều tra.

6. Kiến nghị, yêu cầu Cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra khắc phục vi phạm trong việc khởi tố, điều tra.

7. Yêu cầu Thủ trưởng Cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra thay đổi Điều tra viên, Cán bộ điều tra, xử lý nghiêm minh Điều tra viên, Cán bộ điều tra vi phạm pháp luật trong hoạt động tố tụng.

8. Kiến nghị cơ quan, tổ chức hữu quan áp dụng các biện pháp phòng ngừa tội phạm và vi phạm pháp luật.

9. Thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn khác trong việc kiểm sát điều tra vụ án hình sự theo quy định của Bộ luật này.”

Quy định về nhiệm vụ, quyền hạn của Viện kiểm sát khi thực hành quyền công tố trong giai đoạn điều tra?

Luật tổ chức VKSND năm 2014 đã quy định:  VKSND là cơ quan thực hành quyền công tố, kiểm sát hoạt động tư pháp của nước CHXHCN Việt Nam. Việc tăng cường chức năng của cơ quan kiểm sát là nhằm mục đích đảm bảo cho hoạt động điều tra, truy tố, xét xử tội phạm một cách khách quan, toàn diện, tránh oan sai cũng như không để lọt tội phạm. Việc kiểm sát khi thực hành kiểm sát điều tra có các nhiệm vụ và quyền hạn sau đây:

– Kiểm sát việc tuân theo pháp luật trong việc khởi tố, điều tra và lập hồ sơ vụ án của Cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra.

Viện kiểm sát xem xét Cơ quan Điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra thực hiện các hoạt động điều tra có đúng quy định của BLTTHS, Luật Tổ chức Cơ quan Điều tra hình sự hay không như về phân cấp điều tra từng loại án, biện pháp điều tra, về trình tự, thủ tục tiến hành, người ra các quyết định tố tụng; việc lập hồ sơ vụ án có gì sai sót về thủ tục tố tụng, để từ đó có cơ sở thực hiện quyền công tố.

– Kiểm sát việc tuân theo pháp luật của những người tham gia tố tụng như: người tố giác, báo tin về tội phạm, kiến nghị khởi tố; người bị tố giác, người bị kiến nghị khởi tố; người bị giữ trong trường hợp khẩn cấp; người bị bắt; người bị tạm giữ, bị can, bị cáo; bị hại; nguyên đơn dân sự; bị đơn dân sự; người có quyền lợi liên quan đến vụ án; người làm chứng, người chứng kiến… Khi phát hiện người tham gia tố tụng vi phạm pháp luật, thì Viện kiểm sát yêu cầu, kiến nghị cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền xử lý nghiêm minh những người vi phạm.

BLTTHS quy định 3 hệ thống Cơ quan Điều tra theo 3 ngành: Cơ quan Điều tra trong CAND; Cơ quan Điều tra trong QĐND; Cơ quan Điều tra của Viện kiểm sát nhân dân tối cao. Ngoài ra, Bộ luật còn chia các Cơ quan Điều tra theo các cấp khác nhau: Cơ quan Điều tra cấp Bộ; Cơ quan Điều tra cấp tỉnh, Cơ quan Điều tra quân sự quân khu; Cơ quan Điều tra cấp huyện, Cơ quan Điều tra quân sự khu vực. Ngoài các Cơ quan Điều tra còn có các cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra.

Thẩm quyền điều tra được quy định quy định tại Điều 163 BLTTHS 2015. Việc tranh chấp thẩm quyền điều tra do Viện kiểm sát giải quyết.

Yêu cầu Cơ quan Điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra cung cấp tài liệu liên quan để kiểm sát việc tuân theo pháp luật trong việc khởi tố, điều tra khi cần thiết, như cung cấp chứng cứ làm căn cứ để khởi tố vụ án, khởi tố bị can khi thấy có dấu hiệu hình sự hóa quan hệ dân sự hoặc để lọt tội phạm.

Khi phát hiện việc điều tra không đầy đủ, vi phạm pháp luật thì Viện kiểm sát yêu cầu Cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra thực hiện các hoạt động: tiến hành hoạt động điều tra đúng pháp luật; kiểm tra việc điều tra và thông báo kết quả cho Viện kiểm sát; cung cấp tài liệu liên quan đến hành vi, quyết định tố tụng có vi phạm pháp luật trong việc điều tra.

Kiến nghị, yêu cầu Cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra khắc phục vi phạm trong việc khởi tố, điều tra như thẩm quyền bắt, thời gian tạm giam bị can.

Khi phát hiện Điều tra viên, Cán bộ điều tra thiếu khách quan trong hoạt động điều tra, có tiêu cực thì Viện kiểm sát yêu cầu Thủ trưởng Cơ quan Điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra thay đổi Điều tra viên, Cán bộ điều tra.

Nếu phát hiện vi phạm như bức cung, nhục hình trong hỏi cung bị can, ghi lời khai, vi phạm chế độ quản lý vật chứng thì yêu cầu Thủ trưởng Cơ quan Điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra tùy theo tính chất, mức độ vi phạm mà xử lý nghiêm minh Điều tra viên, Cán bộ điều tra vi phạm.

Nếu vi phạm lần đầu, tinh chất ít nghiêm trọng thì có thể bị xử lý hành chính như khiển trách, cảnh cáo, buộc thôi việc, nếu gây hậu quả nghiêm trọng thì lập hồ sơ xử lý về hình sự.

Kiến nghị cơ quan, tổ chức hữu quan áp dụng các biện pháp phòng ngừa tội phạm và vi phạm pháp luật. Bởi vì mục tiêu của cuộc đấu tranh chống tội phạm là xóa bỏ nguyên nhân, điều kiện nảy sinh tội phạm, phòng ngừa để hạn chế mức thấp nhất tội phạm xảy ra.

Viện kiểm sát thông qua hoạt động kiểm sát điều tra để phát hiện những sơ hở, thiếu sót, những nguyên nhân của tội phạm đã kiến nghị với cơ quan, tổ chức và đơn vị  hữu quan áp dụng các biện pháp tích cực, chủ động phòng ngừa không để xảy ra tội phạm và các vi phạm pháp luật.

Phaplynhanh.vn  đang hỗ trợ cho người dân, doanh nhân và doanh nghiệp trên khắp cả nước ở nhiều lĩnh vực khác nhau như Luật sư Hình sự, Luật sư Hôn nhân Gia đình, Luật sư Dân sự, Luật sư Doanh Nghiệp, Luật sư Đất đai… tư vấn ly hôn nhanh, tư vấn luật thừa kế,… liên hệ với chúng tôi qua thông tin tại Website, Hotline: 0907520537 hoặc Fanpage: Pháp lý nhanh.VN