Ai có thẩm quyền khởi tố vụ án hình sự?

Thẩm quyền khởi tố vụ án hình sự được pháp luật quy định cụ thể như thế nào khi xác minh vụ việc có dấu hiệu của tội phạm các cơ quan có thẩm quyền sẽ ra quyết định khởi tố vụ án.

Khái niệm khởi tố vụ án hình sự?

Khởi tố vụ án hình sự là giai đoạn đầu tiên của quá trình tố tụng giải quyết vụ án hình sự, được xem như đầu vào quy trình tố tụng hình sự nhằm xác định sự thật khách quan của vụ án, từ đó các cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng ra các quyết định tố tụng phù hợp với diễn biến của vụ án. Khởi tố vụ án hình sự có thể hiểu là giai đoạn đầu tiên của quá trình tố tụng hình sự trong đó, các cơ quan có thẩm quyền có trách nhiệm kiểm tra, xác định có hay không có dấu hiệu tội phạm để ra Quyết định khởi tố vụ án hình sự hoặc Quyết định không khởi tố vụ án hình sự nhằm làm cơ sở cho các hoạt động tố tụng tiếp theo của quá trình giải quyết vụ án hình sự.

Cơ quan có thẩm quyền khởi tố vụ án hình sự?

Theo Điều 18 Bộ luật Tố tụng hình sự, khi phát hiện hành vi có dấu hiệu tội phạm, trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình, cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng có trách nhiệm khởi tố vụ án. Cụ thể về thẩm quyền khởi tố vụ án như sau:

Thẩm quyền của cơ quan điều tra:

Theo khoản 1 Điều 153 Bộ luật Tố tụng hình sự, Cơ quan điều tra quyết định khởi tố vụ án hình sự đối với tất cả vụ việc có dấu hiệu tội phạm, trừ những vụ việc do cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra, Viện kiếm sát, Hội đồng xét xử đang thụ lý, giải quyết.

Thẩm quyền khởi tố vụ án hình sự cụ thể như sau:

– Cơ quan điều tra thuộc lực lượng cảnh Cảnh sát nhân dân và Cơ quan điều tra của lực lượng An ninh nhân dân: Ra quyết định khởi tố vụ án hình sự đối với tất cả các tội phạm thuộc thẩm quyền điều tra của mình và thuộc thẩm quyền xét xử của Tòa án nhân dân, trừ những tội phạm thuộc thẩm quyền điều tra trong Quân đội nhân dân và những trường hợp do Viện kiểm sát nhân dân, Cơ quan điều tra của Viện kiểm sát nhân dân tối cao khởi tố vụ án hình sự.

– Cơ quan điều tra trong Quân đội nhân dân: Khởi tố vụ án hình sự đối với tất cả các tội phạm thuộc thẩm quyền xét xử của Tòa án quân sự (trừ những tội phạm do Viện kiểm sát quân sự hoặc Cơ quan điều tra của Viện kiểm sát Quân sự Trung ương khởi tố và những tội phạm mà người thực hiện là sĩ quan, chiến sĩ an ninh nhân dân).

– Cơ quan điều tra Viện kiểm sát nhân dân tối cao: Khởi tố vụ án hình sự đối với các tội phạm xâm phạm hoạt động tư pháp do người chức vụ quyền hạn trong các cơ quan tư pháp thực hiện và các tội phạm phát sinh trong hoạt động tư pháp, trừ những trường hợp mà Viện kiểm sát Quân sự Trung ương đã khởi tố.

Thẩm quyền của Cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra:

Theo quy định tại Điều 164 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 thì cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra ra quyết định khởi tố vụ án hình sự trong các trường hợp sau:

Đơn vị Bộ đội biên phòng, cơ quan Hải quan, cơ quan Kiếm lân, lực lượng cảnh sát biển, kiểm ngư: Khởi tố vụ án khi phát hiện hành vi có dấu hiệu tội phạm trong lĩnh vực thuộc địa bàn quản lý của mình. Trong đó:

– Đối với tội phạm ít nghiêm trọng trong trường hợp phạm tội quả tang: Quyết định khởi tố vụ án hình sự, khởi tố bị can, tiến hành điều tra và chuyển hồ sơ vụ án cho Viện kiểm sát có thẩm quyền trong thời hạn 01 tháng kể từ ngày ra quyết định khởi tố vụ án hình sự;

– Đối với tội phạm nghiêm trọng, tội phạm rất nghiêm trọng, tội phạm đặc biệt nghiêm trọng hoặc tội phạm ít nghiêm trọng nhưng phức tạp: Quyết định khởi tố vụ án hình sự, tiến hành điều tra ban đầu và chuyển hồ sơ vụ án cho Cơ quan điều tra có thẩm quyền.

Thẩm quyền của Viện kiểm sát:

Viện kiểm sát ra quyết định khởi tố vụ án hình sự trong các trường hợp sau đây:

– Viện kiểm sát hủy bỏ quyết định không khởi tố vụ án hình sự của Cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra;

– Viện kiểm sát trực tiếp giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố;

– Viện kiếm sát trực tiếp phát hiện dấu hiệu tội phạm hoặc theo yêu cầu khởi tố của Hội đồng xét xử.

Viện kiểm sát có thẩm quyền ra quyết định khởi tố vụ án hình sự đối với tất cả các tội phạm xảy ra trong địa phận của mình quản lý khi tự mình phát hiện có dấu vết tội phạm.

Thẩm quyền của Tòa án:

Theo khoản 4 Điều 153 Bộ luật Tố tụng hình sự, Hội đồng xét xử ra quyết định khởi tố vụ án hình sự hoặc yêu cầu Viện kiểm sát khởi tố vụ án hình sự nếu qua việc xét xử tại phiên tòa mà phát hiện có việc bỏ lọt tội phạm.

Phaplynhanh.vn  đang hỗ trợ cho người dân, doanh nhân và doanh nghiệp trên khắp cả nước ở nhiều lĩnh vực khác nhau như Luật sư Hình sự, Luật sư Hôn nhân Gia đình, Luật sư Dân sự, Luật sư Doanh Nghiệp, Luật sư Đất đai… tư vấn ly hôn nhanh, tư vấn luật thừa kế,… liên hệ với chúng tôi qua thông tin tại Website, Hotline: 0907520537 hoặc Fanpage: Pháp lý nhanh.VN