Quy định về tổ chức đại diện tập thể quyền tác giả, quyền liên quan như thế nào?

Quản lý quyền tác giả, quyền liên quan là quyền năng riêng của các tác giả và các chủ sở hữu quyền tác giả, quyền liên quan. Các chủ thể này có thể tự mình thực hiện việc quản lý những quyền năng thuộc về mình đó hoặc thông qua một chủ thể khác để thực hiện quyền quản lý. Chủ thể được thực hiện quyền quản lý được đề cập đến ở đây chính là tổ chức đại diện tập thể quyền tác giả, quyền liên quan.

Vậy quy định về tổ chức đại diện tập thể quyền tác giả, quyền liên quan như thế nào? Cùng phaplynhanh.vn tìm hiểu qua bài viết sau:

Khái niệm tổ chức đại diện tập thể quyền tác giả, quyền liên quan

Trên thực tế, thì không phải trong bất cứ trường hợp nào thì các tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả, chủ sở hữu quyền liên quan đều có thể tự quản lý các quyền của mình. Nhu cầu nhanh chóng tiếp cận tác phẩm để sử dụng, nhu cầu sử dụng tác phẩm ở nhiều hình thức khác nhau là đòi hỏi thực tế, trong khi việc tiếp cận với tác giả không phải là dễ dàng. Khi đó, đặt ra vấn đề thay thế cho việc tự cá nhân đại diện quyền của mình bằng việc ủy quyền cho một tập thể đại diện mình thực hiện các quyền. Giải pháp này có lợi cho cả người sáng tạo và người sử dụng, đồng thời đáp ứng nhu cầu hưởng thụ tác phẩm của công chúng.

“Đại diện” được hiểu là thay mặt cho cá nhân hoặc tập thể làm việc gì dưới góc độ là động từ, hoặc là người được cử thay mặt cho cá nhân hoặc tập thể làm việc gì. Như vậy, đại diện được hiểu là việc thay mặt hoặc nhân danh cho một cá nhân hoặc một tập thể để xác lập, thực hiện một công việc nhằm mục đích bảo đảm được quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân, tập thể đó.

Khác với đại diện trong luật dân sự bao gồm hai hình thức đại diện là đại diện theo pháp luật và đại diện theo ủy quyền, thì đại diện quyền tác giả, quyền liên quan chỉ có một hình thức duy nhất là chủ sở hữu quyền sẽ ủy quyền cho người đại diện (tổ chức đại diện tập thể quyền tác giả, quyền liên quan). Phạm vi đại diện quyền tác giả, quyền liên quan chỉ trong giới hạn từ việc cho phép khai thác các tác phẩm được ủy quyền, đây là điểm khác biệt với phạm vi đại diện là tất cả các giao dịch dân sự với mục đích vì lợi ích của người được đại diện trong đại diện của luật dân sự.

“Tập thể” được hiểu là tập hợp những người có quan hệ gắn bó, cùng sinh hoạt hoặc cùng làm việc chung nhóm với nhau.

Như vậy, thì đại diện tập thể quyền tác giả, quyền liên quan là việc thay mặt hoặc nhân danh cho những tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả, quyền liên quan theo ủy quyền nhằm quản lý một hoặc một số quyền của chủ sở hữu quyền tác giả, chủ sở hữu quyền liên quan thông qua một tổ chức đại diện tập thể được thành lập hợp pháp.

Cơ sở pháp lý

Theo Điều 56 Luật sở hữu trí tuệ sửa đổi bổ sung 2022 về tổ chức đại diện tập thể quyền tác giả, quyền liên quan được quy định như sau:

“Điều 56. Tổ chức đại diện tập thể quyền tác giả, quyền liên quan

1. Tổ chức đại diện tập thể quyền tác giả, quyền liên quan là tổ chức tự nguyện, tự bảo đảm kinh phí hoạt động, không vì mục đích lợi nhuận do các tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả, chủ sở hữu quyền liên quan thỏa thuận thành lập, hoạt động theo quy định của pháp luật để thực hiện ủy thác quyền tác giả, quyền liên quan, chịu sự quản lý nhà nước của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch về hoạt động đại diện tập thể quyền tác giả, quyền liên quan.

2. Tổ chức đại diện tập thể quyền tác giả, quyền liên quan thực hiện các hoạt động sau đây theo ủy quyền bằng văn bản của tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả, chủ sở hữu quyền liên quan:

a) Thực hiện việc quản lý quyền tác giả, quyền liên quan; đàm phán cấp phép, thu và phân chia tiền bản quyền, các quyền lợi vật chất khác từ việc cho phép khai thác các quyền được ủy quyền;

b) Bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của thành viên; tổ chức hòa giải khi có tranh chấp.

3. Tổ chức đại diện tập thể quyền tác giả, quyền liên quan có các quyền và nghĩa vụ sau đây:

a) Bảo đảm công khai, minh bạch trong hoạt động quản lý, điều hành của tổ chức đại diện tập thể quyền tác giả, quyền liên quan với cơ quan nhà nước có thẩm quyền; tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả, chủ sở hữu quyền liên quan đã ủy quyền; tổ chức, cá nhân khai thác, sử dụng;

b) Xây dựng danh mục tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả, chủ sở hữu quyền liên quan đã ủy quyền; tác phẩm, cuộc biểu diễn, bản ghi âm, ghi hình, chương trình phát sóng mà tổ chức đại diện tập thể quyền tác giả, quyền liên quan đang quản lý; phạm vi ủy quyền; hiệu lực hợp đồng ủy quyền; kế hoạch và kết quả hoạt động thu, phân chia tiền bản quyền;

c) Xây dựng biểu mức và phương thức thanh toán tiền bản quyền, trình Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phê duyệt. Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phê duyệt biểu mức và phương thức thanh toán tiền bản quyền căn cứ vào các nguyên tắc quy định tại khoản 3 Điều 44a của Luật này;

d) Thu, phân chia tiền bản quyền theo quy định tại điều lệ của tổ chức và văn bản ủy quyền của tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả, chủ sở hữu quyền liên quan có thỏa thuận về mức hoặc tỷ lệ phần trăm, phương thức và thời gian phân chia tiền bản quyền; theo nguyên tắc công khai, minh bạch theo quy định của pháp luật. Việc thu, phân chia tiền bản quyền từ các tổ chức tương ứng của nước ngoài hoặc tổ chức quốc tế thực hiện theo quy định của pháp luật về quản lý ngoại hối;

đ) Được giữ lại một khoản tiền trên tổng số tiền bản quyền thu được để chi cho việc thực hiện nhiệm vụ của tổ chức trên cơ sở thỏa thuận của tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả, chủ sở hữu quyền liên quan đã ủy quyền. Mức tiền giữ lại được điều chỉnh trên cơ sở thỏa thuận của tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả, chủ sở hữu quyền liên quan đã ủy quyền và có thể được xác định bằng tỷ lệ phần trăm trên tổng số tiền thu được;

e) Phân chia tiền bản quyền thu được từ việc cấp phép khai thác, sử dụng cho tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả, chủ sở hữu quyền liên quan sau khi trừ chi phí quy định tại điểm đ khoản này;

g) Báo cáo hằng năm và đột xuất về hoạt động đại diện tập thể cho cơ quan nhà nước có thẩm quyền; chịu sự thanh tra, kiểm tra của cơ quan nhà nước có thẩm quyền;

h) Được thực hiện các hoạt động hỗ trợ phát triển văn hóa, khuyến khích sáng tạo và các hoạt động xã hội khác;

i) Hợp tác, ký kết các thỏa thuận đại diện có đi có lại với các tổ chức tương ứng của tổ chức quốc tế và của các quốc gia trong việc bảo vệ quyền tác giả, quyền liên quan;

k) Thiết lập cơ cấu tổ chức bộ máy của tổ chức đại diện tập thể quyền tác giả, quyền liên quan, bảo đảm các tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả, chủ sở hữu quyền liên quan đã ủy quyền được quyền ứng cử, bầu cử vào các chức danh lãnh đạo, quản lý, kiểm soát của tổ chức.

4. Trường hợp tác phẩm, bản ghi âm, ghi hình, chương trình phát sóng có liên quan đến quyền và lợi ích của nhiều tổ chức đại diện tập thể quyền tác giả, quyền liên quan được ủy quyền quản lý, các tổ chức có thể thỏa thuận để một tổ chức thay mặt đàm phán cấp phép sử dụng, thu và phân chia tiền bản quyền theo điều lệ của tổ chức và văn bản ủy quyền.

55 Trường hợp tổ chức đại diện tập thể quyền tác giả, quyền liên quan sau năm năm tìm kiếm để phân chia tiền bản quyền thu được mà vẫn không tìm thấy hoặc không liên lạc được với tác giả, đồng tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả, chủ sở hữu quyền liên quan, đồng chủ sở hữu quyền tác giả, đồng chủ sở hữu quyền liên quan đã ủy quyền thì bàn giao khoản tiền này về cơ quan nhà nước có thẩm quyền quản lý sau khi trừ chi phí quản lý, tìm kiếm theo quy định của Luật này và quy định khác của pháp luật có liên quan.”

Sau khi nhận bàn giao, cơ quan nhà nước có thẩm quyền tiếp tục thông báo tìm kiếm trong thời hạn năm năm. Kết thúc thời hạn này, nếu cơ quan nhà nước có thẩm quyền vẫn không thể tìm thấy hoặc không liên lạc được với tác giả, đồng tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả, chủ sở hữu quyền liên quan, đồng chủ sở hữu quyền tác giả, đồng chủ sở hữu quyền liên quan, người có quyền và nghĩa vụ liên quan theo quy định của pháp luật thì khoản tiền này được sử dụng vào các hoạt động khuyến khích sáng tạo, tuyên truyền và đẩy mạnh thực thi bảo hộ quyền tác giả, quyền liên quan. Trong các thời hạn nêu trên, khi tìm thấy hoặc liên lạc được với tác giả, đồng tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả, chủ sở hữu quyền liên quan, đồng chủ sở hữu quyền tác giả, đồng chủ sở hữu quyền liên quan, người có quyền và nghĩa vụ liên quan theo quy định của pháp luật thì khoản tiền này sau khi trừ chi phí quản lý, tìm kiếm được chi trả cho những người nêu trên theo quy định của pháp luật.

6. Chính phủ quy định chi tiết Điều này.”

Trên đây là bài viết tham khảo qua phaplynhanh.vn Tổ chức đại diện tập thể quyền tác giả, quyền liên quan theo Luật sở hữu trí tuệ sửa đổi bổ sung 2022.

PHÁP LÝ NHANH luôn sẵn sàng tư vấn pháp lý miễn phí (qua điện thoại  0907520537, tư vấn trực tiếp, qua zalo, fanpage…) về tất cả các thắc mắc nhiều lĩnh vực khác nhau như Luật sư Hình sự, Luật sư Hôn nhân Gia đình, Luật sư Dân sự Luật sư Doanh Nghiệp, Luật sư Kinh doanh Thương mại, Luật sư Đất đai…