Người tiến hành tố tụng phải từ chối hoặc thay đổi trong trường hợp nào?

Người tiến hành tố tụng phải từ chối hoặc thay đổi trong một số trường hợp để giúp cho sự vô tư của người tiến hành tố tụng trong việc thực hiện quyền và nhiệm vụ và để đảm bảo tính khách quan và công minh trong quá trình giải quyết thì pháp luật Dân sự quy định những người tiến hành tố tụng phải từ chối tiến hành tố tụng hoặc bị thay đổi trong những trường hợp có thể dẫn đến sự không vô tư của họ trong việc thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn.

Vậy những trường hợp nào phải từ chối hoặc thay đổi người tiến hành tố tụng theo Bộ luật tố tụng dân sự 2015?

Cơ sở pháp lý những trường hợp phải từ chối hoặc thay đổi người tiến hành tố tụng

Điều 52 Bộ luật tố tụng dân sự 2015

Người tiến hành tố tụng dân sự gồm những ai?

Theo khoản 2 Điều 46 BLTTDS 2015, người tiến hành tố tụng dân sự gồm có:

– Chánh án Tòa án, Thẩm phán, Hội thẩm nhân dân, Thẩm tra viên, Thư ký Tòa án;

– Viện trưởng Viện kiểm sát, Kiểm sát viên, Kiểm tra viên.

Trường hợp phải từ chối hoặc thay đổi người tiến hành tố tụng

Căn cứ Điều 52 Bộ luật tố tụng dân sự 2015 quy định về những trường hợp phải từ chối hoặc thay đổi người tiến hành tố tụng được quy định như sau:

Người tiến hành tố tụng phải từ chối tiến hành tố tụng hoặc bị thay đổi trong những trường hợp sau đây:

1. Họ đồng thời là đương sự, người đại diện, người thân thích của đương sự.

Đương sự trong vụ án dân sự là cơ quan, tổ chức, cá nhân bao gồm nguyên đơn, bị đơn, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan. Đương sự trong việc dân sự là cơ quan, tổ chức, cá nhân bao gồm người yêu cầu giải quyết việc dân sự và người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan. (khoản 1 Điều 68 BLTTDS 2015).

+ Người đại diện trong tố tụng dân sự bao gồm người đại diện theo pháp luật và người đại diện theo ủy quyền. Người đại diện có thể là cá nhân hoặc pháp nhân theo quy định của Bộ luật dân sự.

+ “Người thân thích” trong trường hợp này là người có quan hệ với người tham gia tố tụng, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng, gồm: vợ, chồng, bố đẻ, mẹ đẻ, bố chồng, mẹ chồng, bố vợ, mẹ vợ, bố nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi; ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột; cụ nội, cụ ngoại, bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột, cháu ruột.

2. Họ đã tham gia tố tụng với tư cách là người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự, người làm chứng, người giám định, người phiên dịch trong cùng vụ việc đó.

+ Người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự: là người tham gia tố tụng để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự.

Ví dụ: Luật sư, trợ giúp viên pháp lý;

+ Người giám định: Người biết các tình tiết có liên quan đến nội dung vụ việc được đương sự đề nghị, Tòa án triệu tập tham gia tố tụng với tư cách là người làm chứng.

+ Người giám định: là người có kiến thức, kinh nghiệm cần thiết theo quy định của pháp luật về lĩnh vực có đối tượng cần giám định mà Tòa án trưng cầu giám định hoặc được đương sự yêu cầu giám định theo quy định tại Điều 102 của Bộ luật này.

+ Người phiên dịch: là người có khả năng dịch từ một ngôn ngữ khác ra tiếng Việt và ngược lại trong trường hợp có người tham gia tố tụng không sử dụng được tiếng Việt. Người phiên dịch được một bên đương sự lựa chọn hoặc các bên đương sự thỏa thuận lựa chọn và được Tòa án chấp nhận hoặc được Tòa án yêu cầu để phiên dịch.

3. Có căn cứ rõ ràng cho rằng họ có thể không vô tư trong khi làm nhiệm vụ.

Những căn cứ này có thể là mối quan hệ mật thiết giữa người có thẩm quyền tiến hành tố tụng với những người có lợi ích trong vụ án đó như quan hệ về công vụ, kinh tế… thậm chí có mâu thuẫn quan trọng với những người đó.

Như vậy, để đảm bảo công bằng, toàn diện khách quan trong vụ việc dân sự, BLTTDS 2015 đã quy định rất chặt chẽ và chi tiết những trường hợp phải thay đổi và từ chối người có thẩm quyền tiến hành tố tụng, sao cho bảo đảm quyền công bằng của đương sự trong quá trình tham gia vào hoạt động tố tụng giải quyết tranh chấp giữa hai bên trong quan hệ dân sự.

Trên đây là bài viết tham khảo của Luật sư ADB SAIGON về Những trường hợp phải từ chối hoặc thay đổi người tiến hành tố tụng theo quy định của Bộ tố tụng luật Dân sự 2015. Luật sư ADB SAIGONluôn sẵn sàng tư vấn pháp lý hãy liên hệ trực tiếp tới Hotline: 0907 520 537 hoặc Fanpage:Luật sư Bình Dương của phaplynhanh.vn Nếu bạn đang cần trợ giúp pháp lý, tư vấn, hỗ trợ hồ sơ, thủ tục.

Luật sư ADB SAIGON hỗ trợ nhiều lĩnh vực khác nhau cho rất nhiều khu vực như Luật sư Hình sự, Luật sư Hôn nhân Gia đình, Luật sư Dân sự, Luật sư Doanh Nghiệp, Luật sư Kinh doanh Thương mại, Luật sư Đất đai…